صنعت مالی که به خاطر ماهیت پویای خود شهرت دارد، شاهد تغییر و تحول‌های بزرگی در سال جدید خواهد بود. این تغییرها به طور عمده توسط پیشرفت‌های فناوری، رگولاتوری و ذائقه مشتریان هدایت می‌شوند. در سراسر دنیا موسسه‌های مالی، شرکت‌های بیمه و استارتاپ‌های فین‌تکی به سرعت در حال تطبیق با دنیای جدید‌اند، دنیایی که در آن خلاقیت نه فقط یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است.

در کشور ما نیز فین‌تک‌ها در بحبوحه پیشرفت‌های هوش مصنوعی، توسعه بانکداری باز و تغییر قوانین رگولاتوری، تلاش می‌کنند مسیرهای جدیدی به سوی آینده باز کنند. در این پست نگاهی داریم به چشم‌انداز فین‌تک‌ها در سال ۱۴۰۳ و ترندهای جهانی و داخلی را بررسی می‌کنیم.

ترندهای فین‌تک در دنیا

سال گذشته دنیا شاهد رشد چشمگیری در صنعت مالی و بانکی بود. فین‌تک‌ها رشد قابل توجهی پیدا کردند و موسسه‌های مالی بزرگ نظیر بانک جی‌پی‌مورگان بر سرمایه‌گذاری‌های خود در حوزه فین‌تک افزودند. اما سال جدید باید منتظر چه تغییرهایی باشیم؟

ابرشخصی‌سازی محصولات مالی

ظهور بیگ دیتا و توسعه الگوریتم‌های یادگیری ماشین دوره‌ای از ابرشخصی‌سازی خدمات مالی را رقم زده‌اند. بانک‌ها و فین‌تک‌ها از تحلیل‌های داده‌محور برای شخصی‌سازی خدمات و محصولات بر اساس نیاز و سلایق مشتریان بهره می‌برند. پورتفولیوی سرمایه گذاری شخصی‌سازی‌شده، طرح‌های اختصاصی بیمه یا مشاره‌های مالی خاص، بخشی از نتایج تحلیل‌های داده‌محوراند.

هرچند شخصی‌سازی خدمات و محصولات در صنعت مالی از مدت‌ها پیش آغاز شده، اما انتظار می‌رود هم‌گام با پیشرفت‌های سریع هوش مصنوعی‌های مولد، این حیطه نیز شاهد تغییرهای عمده‌ای باشد. شاید امسال سالی باشد که اولین خدمات شخصی‌سازی‌شده کامل توسط هوش مصنوعی مولد را شاهد باشیم.

استفاده از هوش مصنوعی برای جلوگیری از کلاهبرداری

در عصر تراکشن‌ها و بانکداری دیجیتال، خطر کلاهبرداری و جرایم سایبری به طور روزافزودن افزایش می‌یابد. خوشبختانه هوش مصنوعی به عنوان یک متحد قدرتمند برای جلوگیری از کلاهبرداری در حال تثبیت جایگاه خود است. توانایی هوش مصنوعی در یادگیری و به‌روز کردن خود، ضمن کاهش هزینه‌ها و صرف منابع کمتر، قدرت تشخیص کلاهبرداری‌ها را نیز افزایش می‌دهد. با توجه به تغییرهای قوانین رگولاتوری در خصوص موسسه‌های مالی و سخت‌گیری بیشتر در شناسایی کلاهبرداری، انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری این موسسه‌ها و فین‌تک ها در توسعه راهکارهای جلوگیری از کلاهبرداری با هوش مصنوعی رشد چشمگیری داشته باشد. 

استفاده از هوش مصنوعی مولد برای توسعه سرویس‌های جدید

بر خلاف هوش مصنوعی سنتی که متکی بر داده‌های از پیش‌ تولید‌شده است، هوش مصنوعی مولد می‌تواند در لحظه داده‌ها و سناریوهای جدیدی خلق کند. این قابلیت درهای جدیدی از فرصت را به روی ما می‌گشاید. برای مثال، می‌توان از هوش مصنوعی مولد برای تولید داده‌های مصنوعی به منظور هوش مصنو‌عی‌های دیگر استفاده کرد تا دقت مدل‌ها و استراتژی‌های ارزیابی ریسک و سرمایه‌گذاری بهبود پیدا کند. بنابراین رشد استفاده از هوش مصنوعی‌های مولد در سال جدید دور از ذهن نیست.

ادامه رشد پرداخت‌ دیجیتال

سال گذشته پرداخت دیجیتال در سراسر دنیا رشد چشمگیری داشت و انتظار می‌رود این رشد در سال جدید نیز ادامه پیدا کند. توسعه تجارت آنلاین در کنار ظهور پرداخت بدون تماس و کیف پول‌های موبایلی، پرداخت دیجیتال را بیش از پیش تسهیل کرده‌اند. در آمریکای جنوبی افزایش ضریب نفوذ گوشی‌های هوشمند و توسعه زیرساخت اینترنت، بانک‌ها و فین‌تک‌ها را بر آن داشته تا بر سرمایه‌گذاری خود در حوزه پرداخت دیجیتال بیافزایند. از‌این‌رو بدون شک در سال جدید شاهد راهکارهای نوینی برای پرداخت دیجیتال خودهیم بود.

توسعه بانکداری باز

مفهوم بانکداری باز در دنیا اهمیت بیشتری پیدا کرده است و مناطق و کشورهای مختلف به سرعت در حال تدوین قوانین و راهکارهای مختلف برای توسعه بانکداری بازاند. بانک‌ها نیز با توسعه مدل‌های درآمدی جدید مبتنی بر APIها و بانکداری باز، به سهم خود در توسعه این مفهوم نقش بازی می‌کنند. 

چشم‌انداز فین‌تک‌ها در سال ۱۴۰۳ در ایران

کشور ما نیز به سهم خود شاهد تغییرهای مختلفی در حوزه فین‌تک و صنعت مالی بود. تشدید نظارت‌های رگولاتوری و تصویب قوانین مختلف برای تعیین چارچوب مشخص فعالیت فین‌تک‌ها، باعث شد تا این شرکت‌ها و استارتاپ‌ها به فکر توسعه محصولات و خدمات خود باشند.

تمرکز بر قشر کودک و نوجوان

سال گذشته بسیاری از شرکت‌های فین‌تکی تمرکز ویژه‌ای بر آموزش نسل جدید داشتند. استارتاپ‌های بیمه‌ای با تبلیغات هدفمند به سراغ نسل جدید رفتند و فین‌تک‌های مختلف با تولید محتوای تخصصی، تلاش کردند فرهنگ بانکداری دیجیتال را برای نسل جدید ملموس کنند. برای مثال کیدزی اواخر سال گذشته اعلام کرد به زودی اولین نئوبانک مخصوص کودکان و نوجوانان را راه‌اندازی می‌کند. بنابراین در سال جدید شاهد تشدید فعالیت‌ها در این خصوص هستیم و فین‌تک‌های دیگر نیز محصولات متنوعی برای کودکان و نوجوانان تولید می‌کنند.

فراگیری مالی

فراگیری مالی یا مشمولیت مالی دیگر ترند سال جدید در کشور ما خواهد بود. موسسه‌های مالی و فین‌تک‌های گوناگون با تعریف این مفهوم در ماموریت خود، تلاش می‌کنند دسترسی افراد بیشتری را به محصولات و خدمات مالی فراهم کنند. دیجی‌پی در گزارشی که اول سال ۱۴۰۳ از فعالیت‌های سال گذشته خود منتشر کرد، به این مفهوم پرداخته و آن را یکی از ماموریت‌های اصلی خود می‌داند. داتین نیز با توسعه محصولات گوناگون، فراگیری مالی را یکی از اهداف اصلی خود معرفی کرده است.

هم‌گامی با رگولاتوری

ورود جدی‌تر رگولاتوری به بحث فین‌تک‌ها و صدور ابلاغیه‌های مختلف برای تعریف چارچوب فعالیت شرکت‌های مختلف مانند لندتک‌ها و نئوبانک‌ها، باعث ایجاد یک موج جدید از تلاش‌های فین‌تک‌ها برای هم‌گامی با رگولاتوری شد. سال جدید جلسه‌های بیشتری با حضور فین‌تک‌ها و رگولاتوری برگزار شده و به احتمال زیاد ابلاغیه‌های جدیدی برای تعریف چارچوب صادر خواهد شد.

افزایش نئوبانک ها

با ابلاغیه بانک مرکزی مبنی بر نحوه فعالیت‌های نئوبانک‌ها به عنوان بخشی از فعالیت‌های بانکداری دیجیتال بانک‌ها، شاهد معرفی نئوبانک‌های مختلفی از سوی بانک ها بودیم. برای مثال بانک صادرات سال گذشته نئوبانک خود را معرفی کرد و انتظار می‌رود امسال به طور جدی آن را وارد بازار فین‌تک‌ها کند. بانک های دیگر نیز در حال توسعه نئوبانک‌های خود‌اند و به احتمال زیاد امسال شاهد ورود نئوبانک های جدیدی به عرصه مالی و بانکی کشور خواهیم بود.

سال ۱۴۰۳ سال فین‌تک‌ها است

با این تفاسیر، سال ۱۴۰۳ را می‌توان سال فین‌تک‌ها دانست. البته که شرایط داخلی ممکن است دست‌خوش تغییر‌های مختلفی شود که فعالیت فین‌تک‌ها را تسهیل یا مشکل‌تر کند. اما با در نظر گرفتن نشانه‌های مختلف، و در صورت عدم ظهور مشکلات جدید و غیر قابل پیش‌بینی، سال جدید فین‌تک ها رشد بیشتری را نیز تجربه می‌کنند.