رشد تجارت الکترونیک سبب رشد و به وجود آمدن ابزارها و فناوری‌های جانبی مورد‌نیاز آن شده است. به عنوان مثال کیف پول دیجیتال و به خصوص اپلیکیشن‌های کیف‌پول الکترونیکی در حال گسترش هستند. به طور کلی کیف‌پول‌های الکترونیکی که به آن‌ها کیف‌ پول دیجیتال نیز گفته می‌شود، روشی راحت برای پرداخت‌های الکترونیکی هستند. این کیف‌پول‌ها با ذخیره‌ی اطلاعات حساب شما و ذخیره‌ی پول به صورت دیجیتال به شما این امکان را می‌دهند که بتوانید به راحتی و بدون نیاز به پول نقد یا کارت بانکی خود، عملیات پرداخت را در هر زمانی فقط با استفاده از تلفن همراه، لپ‌تاپ و … انجام دهید. در این پست قصد داریم تا به کیف پول دیجیتال و مفاهیم مرتبط با آن بپردازیم. 

کیف‌ پول دیجیتال چیست؟

کیف پول دیجیتال یا الکترونیکی نرم‌افزاری است که امکان ذخیره و مدیریت پول به صورت الکترونیک را فراهم می‌کند و صاحب کیف‌ پول دیجیتال می‌تواند برای انجام پرداخت‌ها از موجودی کیف‌پول خود بدون نیاز به کارت بانکی استفاده کند. کیف‌پول‌های دیجیتال به طور کلی از ۲ بخش تشکیل می‌شوند:

• بخش نرم‌افزاری: برای تضمین امنیت و رمز‌گذاری قدرتمند داده‌ها؛

• بخش اطلاعات: پایگاه‌داده‌ای برای ذخیره‌ی اطلاعات شخصی کاربر مانند نام، اطلاعات کارت بانکی و… . 

اکثر کیف‌‌پول‌های دیجیتالی دارای نسخه‌های متعددی از نرم‌افزار خود هستند که در دسکتاپ و موبایل قابل نصب شدن می‌باشند، اما امروزه نسخه موبایلی کیف پول دیجیتال به دلیل پویایی و انعطاف‌پذیری دارای محبوبیت بیش‌تری است.

شما می‌توانید برنامه کیف‌پول را دانلود و در تلفن همراه خود نصب کنید؛ اما به این نکته توجه داشته باشید که قبل از ثبت اطلاعات مالی از قبیل کارت بانکی، لازم است تحقیق و بررسی اجمالی درباره شرکت ارائه‌دهنده‌ی نرم‌افزار کیف ‌پول انجام دهید تا  اعتبار آن شرکت تایید گردد.

برای استفاده از برنامه‌ی کیف‌‌پول دیجیتالی باید دستگاه پایانه خرید (POS) را بیابید که بتواند با کیف پول دیجیتال شما سازگار باشد.

بعد از یافتن دستگاه پایانه خرید که با برنامه کیف‌پول دیجیتالی شما سازگار است، تلفن هوشمند را در نزدیکی دستگاه نگه دارید تا بتوانید از طریق فناوری‌هایی مانند NFC هزینه‌ی کالا یا خدمات خریداری شده را پرداخت کنید.  در کیف‌پول‌های درون‌فروشگاهی نیز این امکان فراهم است تا مستقیما از طریق برنامه هزینه کالا را بپردازید.  

براساس آمار و بررسی‌های انجام شده از بین ابزارها و سرویس‌های پرداختی، افراد بیشتر از کارت‌های بانکی برای پرداخت استفاده می‌کنند و پس از کارت‌ها، نرم‌افزارها و سرویس‌های پرداخت الکترونیکی محبوب‌ترین روش پرداخت در بین افراد است. نمودار زیر نتایج موسسه‌ی تحقیقاتی statista است که محبوبیت انواع روش‌های پرداختی برای پرداخت آنلاین در سراسر جهان تا سال ۲۰۱۷ را نشان می‌دهد:

نمودار بعدی نیز نتایج موسسه‌ی تحقیقاتی statista درباره‌ی محبوب‌ترین روش‌های پرداخت در مناطق مختلف تا ژانویه ۲۰۱۹ را نشان می‌دهد:

. . .

کیف‌ پول‌ دیجیتال در چه زمانی و در چه مواقعی قابل استفاده است؟

امروزه کیف پول دیجیتال روش بسیار محبوبی برای انجام پرداخت‌های اینترنتی است و افرادی که در بستر تجارت الکترونیک فعالیت می‌کنند یا خرید‌های خود را به صورت آنلاین انجام می‌دهند، به راحتی از این روش محبوب استفاده می‌کنند. 

حالا این سوال پیش می‌‌آید که در چه مواقعی می‌توانید از کیف‌پول‌های الکترونیکی یا دیجیتال استفاده کنید؟! تقریبا همیشه!

کیف‌پول‌های الکترونیکی یا دیجیتال نیز مانند کارت‌های بانکی در بیشتر مواقع قابل استفاده هستند و البته نسبت به کارت‌های بانکی امکانات و مزایای بیشتری نیز دارند که در ادامه آن‌ها را با هم بررسی می‌کنیم.

. . .

امکانات مهم کیف‌ پول دیجیتال چیست؟

در این قسمت می‌خواهیم بهترین امکانات یک کیف پول دیجیتال یا الکترونیک را با هم بررسی کنیم که می‌تواند به افزایش رضایت مشتریان کمک کند. این امکانات عبارتند از: 

۱. پرداخت‌های فوری بین حساب‌های کیف‌پول

پرداخت فوری به این معنی است که انتقال پول بین کیف‌پول پرداخت‌کننده و کیف‌پول دریافت‌کننده در عرض چند ثانیه انجام می‌شود، نه در عرض چند ساعت یا چند روز کاری.

۲. انتقال وجه به حساب‌های بانکی

کاربر با معرفی یک یا چند کارت/حساب بانکی، این امکان را خواهد داشت که در هر ساعت از شبانه‌روز، درخواست انتقال مبلغ دلخواه از موجودی کیف پول به حساب بانکی خود یا دیگران را صادر کند.

۳. خرید شارژ، بسته و پرداخت قبض و بدهی طرح ترافیک و عوارض جاده‌ای

ورود اطلاعات کارت بانکی یا وارد کردن رمز دوم/ پویا در هر بار پرداخت، زمان زیادی می‌برد و کاربر‌پسند نیست. شما می‌توانید کیف پول دیجیتال را جایگزین کارت‌های بانکی‌تان کنید و بدون‌ نیاز به تکرار اطلاعات کارت و رمزهای متعدد بانکی، پرداخت‌های خود را به راحتی انجام دهید. مثلا هزینه‌ی قبوض مختلف را بپردازید، شارژ تلفن و بسته‌ی اینترنتی بخرید و حتی نسبت به استعلام و پرداخت بدهی‌های طرح ترافیک و عوارض جاده‌ای اقدام کنید. 

اگر از درگاه پرداخت پادیوم استفاده کنید، برای کاربر خود می‌توانید امکان پرداخت با کیف پول پی‌پاد را هم فراهم کنید. پیشنهاد می‌کنیم در این راستا یادداشت «پادیوم؛ فراتر از یک درگاه پرداخت» را هم بخوانید.

۴. امکان پرداخت‌ از طریق فناوری‌های بدون تماس (اسکن NFC یا کد QR)

مشتریان فروشگاه‌ها می‌توانند با استفاده از کیف‌پول موبایلی و از طریق روش‌های بدون تماس مانند ارتباطات نزدیک میدان (NFC) و کد QR، پرداخت‌های درون فروشگاهی خود را انجام دهند.

NFC یک فناوری از راه دور بدون تماس است که از فاصله‌ی نزدیک (حداکثر ۱۰ سانتی‌متری)، امکان پرداخت امن بین دستگاه‌های POS و تلفن‌های هوشمند را برای افراد فراهم می‌کند.

کد QR نیز مخفف عبارت Quick Response Code است و شباهت زیادی به بارکد دارد. کاربر می‌تواند به راحتی کد QR را از طریق دوربین موجود در تلفن هوشمند خود اسکن کند. تلفن هوشمند، بارکد را تفسیر می‌کند و برنامه یا وب‌سایت مربوطه باز می‌شود.

۵. امکان تخصیص پاداش، کوپن یا ارائه تخفیف به مشتریان

قدرت کوپن‌ها و پاداش‌ها در بین بازاریابان و تیم‌های فروش شناخته شده است. کیف پول دیجیتال یک راه‌حل ایده‌آل برای ارائه‌ی این نوع مزایا به مصرف‌کنندگان نهایی محسوب می‌شود.

۶. داشبوردها و نمودارهای تحلیلی

پیگیری تراکنش‌های مالی شخصی در طول زمان برای هر مشتری ضروری است. داشبورد تحلیلی کیف‌پول‌ها به دارندگان کیف پول دیجیتال اجازه می‌دهد تا عملیات مالی شخصی خود را از طریق گزارش‌ها، ارقام و نمودارها مشاهده و تحلیل کنند.

پیشنهاد می‌کنیم یادداشت «بانکداری باز چیست؟» را هم بخوانید.

مزایای اصلی کیف‌ پول‌ دیجیتال چیست؟

کیف پول دیجیتال علاوه بر پوشش‌دهی خدمات کارت‌های بانکی، فواید جانبی زیادی ارائه می‌دهد که بسیاری از افراد از وجود آن‌ها اطلاعی ندارند.

۱. فرآیند پرداخت آسان

فرآیند پرداخت و خرید با استفاده از کیف پول دیجیتال بسیار راحت‌تر و سریع‌تر از پرداخت با استفاده از کارت‌های بانکی است، زیرا برای پرداخت با استفاده از کارت بانکی باید هر بار اطلاعات کارت بانکی، رمز و … را وارد کنید در صورتی که اگر کیف‌پول شما موجودی داشته باشد، عملیات پرداخت با یک کلیک انجام می‌شود.

۲. کاربرد راحت و آنلاین

امروزه بسیاری از کسب‌و‌کارها و فریلنسرها به صورت آنلاین با یکدیگر در ارتباط هستند؛ بنابراین در چنین حالتی استفاده از کیف پول دیجیتال یا الکترونیکی بهترین گزینه برای انجام امور پرداختی است.

۳. امنیت و کاربرد راحت

کیف پول دیجیتال یکی از بهترین گزینه‌ها برای محافظت از اطلاعات شخصی شما است. در پرداخت از طریق کیف‌پول‌های دیجیتالی از شماره‌ی کارت واقعی شما استفاده نمی‌شود، در عوض از یک توکن استفاده می‌شود که فقط برای آن معامله‌گر و برای آن تراکنش مناسب است. این بدان معناست که اگر یک فروشگاه یا شرکت، مورد حمله‌ی سایبری قرار بگیرد یا هک شود، شماره‌ها و اطلاعات خصوصی شما به سرقت نخواهد رفت!
کیف‌پول‌های موبایلی را می‌توان با بسیاری از فناوری‌های قدرتمند مانند رمزگذاری با توکن، رمزهای عبور، روش بیومتریک، سوالات امنیتی، رمزگذاری نقطه به نقطه (point-to-point) و ارسال رمز یک‌بار مصرف (OTP) از طریق SMS ایمن کرد.

۴. سرعت بالای تراکنش

انتقال وجه از طریق بانک یا سایر روش‌های سنتی بین چند ساعت تا چند روز کاری زمان لازم دارند، اما تراکنش‌های کیف پول دیجیتال یا الکترونیکی در کسری از ثانیه انجام می‌شود. 

۵. کارمزد پایین

انتقال وجه میان حساب‌های مجازی کیف‌پول، پیچیدگی‌های مرتبط با انتقال وجه در روش سنتی را ندارد. بر خلاف انتقال وجه از طریق کارت‌های بانکی که بابت آن‌ها کارمزد زیادی اخذ می‌شود، فرآیند انتقال وجه از طریق کیف‌پول الکترونیکی کارمزد پایینی دارد. شما به راحتی با داشتن شماره‌ی تماس، ایمیل یا شناسه‌ی کاربری فرد مورد‌نظر، می‌توانید با پرداخت کارمزد بسیار پایین، وجه مورد‌نظرتان را انتقال دهید.

دسته‌بندی کیف پول دیجیتال یا الکترونیکی بر اساس فناوری مورد استفاده چگونه است؟

روش‌های متفاوتی برای دسته‌بندی سرویس‌های پرداخت آنلاین وجود دارد که یکی از این روش‌‌ها، دسته‌بندی بر اساس فناوری استفاده شده است. بعد از این بخش نیز روش متداول دیگری را برای دسته‌بندی کیف‌پول‌های دیجیتال معرفی می‌کنیم. 

۱. فناوری NFC

همان‌طور که گفتیم این فناوری به معنای ارتباط میدان نزدیک یا ارتباطات نزدیک میدان است و برای تبادل اطلاعات ساده بین دستگاه‌های نزدیک به هم و بدون نیاز به برقراری تماس استفاده می‌شود. برای مثال بین تلفن هوشمند و یک ترمینال قابل خواندن و … .
از فواید این روش می‌توان به سطح امنیت بالا و اتصال راحت به ابزارهای پرداختی و از معایب آن می‌توان به عدم وجود NFC در تمام دستگاه‌های پرداختی و امکان استفاده از آن به صورت گسترده اشاره کرد. Samsung Pay ،Android Pay و Apple Pay از این فناوری استفاده می‌کنند.

۲. کد نوری/ کد QR

در حال‌حاضر QR کدها به صورت گسترده در فروشگاه، کافه، تاکسی و بسیاری از مراکز آنلاین و آفلاین در حال استفاده هستند و کاربران با اسکن کردن این کد‌ها توسط تلفن‌همراه یا سایر ابزارهای مناسب، به راحتی می‌توانند فرآیند پرداخت را انجام دهند. البته با وجود استفاده‌ی گسترده از این روش، امنیت آن زیاد بالا نیست.

۳. پرداخت با تایید اس‌ام‌اس یا پرداخت پیامکی

در این دسته از کیف‌پول‌ها تمام پیام‌های تایید پرداخت با استفاده از SMS فرستاده می‌شوند. این دسته از کیف‌پول‌ها بدون دسترسی به اینترنت نیز کار می‌کنند، اما انعطاف و امکانات زیادی ندارند. Mobile Money ،Orange Money و Tigo از این روش استفاده می‌کنند.

. . .

دسته‌بندی دوم کیف‌پول‌های دیجیتال: بسته، نیمه‌بسته و باز به چه معنا است؟  

در این بخش روش دیگری را برای دسته‌بندی انواع کیف‌پول‌های دیجیتال بررسی می‌کنیم:

۱. کیف پول دیجیتال؛ مدل بسته

فرض کنید بخواهید برای انجام پرداخت‌های مشتریان در فروشگاه اینترنتی خود، اپلیکیشن اختصاصی داشته باشید که فقط مشتریان شما با نصب آن بتوانند پرداخت‌ها را انجام دهند. برای مثال در کشور ما کارت‌های هدیه با مبلغ مشخص در این دسته قرار دارند. 

این گروه از کیف‌پول‌های بسته، مقدار مبلغ مشخصی اعتبار دارند که به وسیله‌ی اطلاعات شناسایی آ‌ن‌ها قابل استفاده برای پرداخت‌های مختلف است. کارت‌های هدیه شرکت‌ها صرفا برای خرید محصولات مشخصی به کار می‌رود. شرکت‌هایی مانند اپل، گوگل و آمازون نیز کارت‌های هدیه‌ای برای خریدهای کاربران خود عرضه می‌کنند که غیر از محصولات خود آن شرکت غیر قابل استفاده است.

• مزایا:

امکان دریافت اطلاعات مهم درباره‌ی معاملات انجام شده توسط مشتری، از جمله درک بینش مشتری، عادات خرید و اقلام محبوب؛

راحت‌تر بودن پردازش پرداخت داخلی و کاهش هزینه‌ها برای صاحبان کسب‌وکارها.

• معایب:

نصب و مدیریت برنامه‌‌ی اختصاصی برای هر فروشگاه ارائه‌دهنده‌ی کارت هدیه: به جای این‌که یک پلتفرم مرکزی وجود داشته باشد تا مشتریان بتوانند در هر کجا و به آسانی خرید خود را انجام دهند، سیستم‌های بسته از مشتریان می‌خواهند تا برنامه‌ی اختصاصی هر فروشگاه ارائه‌دهنده‌ی کارت هدیه را نصب کرده و آن را مدیریت کنند.

پخش‌شدن موجودی مشتری: مشتری باید کیف‌پول خود را برای هر اپلیکیشن به طور مجزا شارژ کند و این امر برای مشتری خوش‌آیند نیست. ممکن است مجموع مانده‌ی کیف‌پول مشتری نزد کسب‌وکارهای مختلف، جمعاً رقم قابل توجهی باشد. 

۲. کیف پول دیجیتال؛ مدل نیمه‌بسته

کاربران می‌توانند از این نوع برنامه‌های کیف‌پول الکترونیکی برای پرداخت هزینه‌ی خدمات در برخی مراکز فروش استفاده کنند. این دسته از کیف‌پول‌ها با مجوز بانک مرکزی صادر می‌شوند و با استفاده از آن‌ها می‌توانید کیف‌پول خود را به هر اندازه‌ای که تمایل دارید، شارژ کرده و برای خرید از آن استفاده کنید. این کیف‌پول‌ها توسط مؤسساتی به‌جز بانک‌ها مدیریت می‌شوند، اما این مؤسسات موظف‌اند که این پول‌ها را با همکاری یک بانک، به‌صورت سپرده نگهداری کنند.

هم‌اکنون در ایران سرویس‌هایی برای پرداخت‌های خدماتی مثل کرایه‌ی تاکسی، شارژ و پرداخت قبوض وجود دارد که در این دسته قرار می‌گیرد. کیف‌پول Paytm نیز نمونه‌ای از یک کیف‌پول نیمه‌بسته است.

Mobikwik نیز یک کیف‌پول نیمه بسته است که ما در این پست در وبلاگ پادیوم به بررسی کامل امکانات آن پرداختیم. 

• مزایا:

امکان انجام خرید آنلاین و آفلاین؛

قابل استفاده برای انتقال وجه بین کاربران. 

• معایب:

امکان خرید کالا یا خدمات از فروشگاه‌های محدود. 

۳. کیف پول دیجیتال؛ مدل باز

این دسته از کیف‌پول‌ها از طریق بانک یا برای مراکز در حال همکاری با بانک‌ها تولید می‌شوند و استفاده از آن‌ها نسبت به دو کیف‌پول دیگر، ساده‌تر و خدمات آن‌ها نیز گسترده‌تر است. به طور مثال کیف‌پول پاد در این دسته قرار دارد.

• مزایا: 

پرداخت هزینه‌ی کالاها از طریق برنامه‌ی دیجیتالی متمرکز؛

عدم‌ نیاز به نصب چندین برنامه‌ی اختصاصی (مربوط به هر فروشگاه)؛ 

و افزایش ارزش نهایی برای کاربران؛ یعنی سادگی و راحتی استفاده.

• معایب: 

عدم امکان دریافت اطلاعات مهم درباره‌ی معاملات انجام شده توسط مشتری، از جمله شناسایی عادات خرید مشتریان؛

برای آشنایی بیشتر با مزایا و معایب هر کدام به این لینک مراجعه کنید. 

. . .

کیف‌ پول‌‌های دیجیتال مورد استفاده در جهان کدامند؟

۱. کیف پول دیجیتال PayPal

پلتفرم انتقال پول Paypal در سال ۱۹۹۸ ایجاد شد و در شرایطی که هیچ راه دیگری برای ارسال پول به کشورهای دیگر وجود نداشت، امکان انجام معاملات بین‌المللی را فراهم کرد.

این کیف‌پول یکی از امن‌ترین پلتفرم‌ها برای انجام تراکنش‌های بانکی است، از ۲۵ ارز مختلف پشتیبانی می‌کند و در حال حاضر در بیش از ۲۰۰ کشور دنیا خدمات خود را ارائه می‌دهد.

۲. کیف پول دیجیتال Google Pay

این پلتفرم در سال ۲۰۱۵ تاسیس شد و در سال ۲۰۱۹ محبوبیت زیادی بدست آورد. کیف‌پول الکترونیکی Google Pay، به شما این امکان را می‌دهد تا به طور مستقیم از حساب بانکی خود وجه موردنظرتان را ارسال کرده یا وجهی را دریافت کنید. شما می‌توانید تراکنش‌ها را با هر کارت اعتباری که در Google Pay ذخیره کرده‌اید، انجام دهید. این برنامه با سیستم‌عامل iOS و Android سازگار است. 

۳. کیف پول دیجیتال Apple Pay

Apple Pay یک روش پرداخت بدون تماس است که در سال ۲۰۱۴ توسط شرکت Apple معرفی شد. 

کیف‌پول الکترونیکی Apple Pay برای کاربران iPhone ،iPad و Apple Watch ساخته شده است، از فناوری NFC بهره می‌برد و می‌تواند برای خریدهای آنلاین و درون فروشگاهی مورد استفاده قرار گیرد. 

۴. کیف پول دیجیتال Sumsung Pay

سامسونگ‌پی از معتبرترین برنامه‌های کیف‌پول دیجیتال است و از سال ۲۰۱۱ شروع به فعالیت کرده است. این برنامه برای کاربران سامسونگ طراحی شده است و با استفاده از  فناوری NFC، کاربران می‌توانند پرداخت‌های خود را به صورت حضوری یا آنلاین بپردازند و جایزه و تخفیف‌هایی از طرف خرده‌فروشان برای کاربران در نظر گرفته می‌شود. 

در ایران نیز مانند سایر کشورهای جهان، استفاده از کیف‌پول الکترونیکی رو به افزایش است که در ادامه به بررسی چند مورد از معروف‌ترین برنامه‌های کیف‌پول دیجیتالی ایرانی پرداختیم.

. . .

کیف‌پول‌‌های دیجیتال مورد استفاده در ایران کدامند؟

۱. کیف پول دیجیتال آپ

اپلیکیشن آپ مجموعه‌ی یکپارچه و گسترده‌ای از انواع سرویس‌های پرداخت الکترونیک را به میلیون‌ها ایرانی ارائه می‌دهد. از جمله‌ی این خدمات می‌توان به کیف‌پول الکترونیک، تراکنش‌های بین‌بانکی، ارائه‌ی پایانه‌های پرداخت فروشگاهی و همچنین، همکاری با نهادها و سازمان‌های متعدد اشاره کرد.

شما می‌توانید حساب کیف‌پول آپ خود را به طور مستقیم شارژ کنید تا در خریدهای بعدی بدون نیاز به وارد کردن اطلاعات کارت بانکی، پرداخت‌های خود را سریع و آسان انجام دهید.

۲. کیف پول دیجیتال دی‌جی‌پی

کیف‌پول دیجی‌پی نیز یکی از بخش‌های اپلیکیشن پرداخت موبایلی دیجی‌پی است. با شارژ این کیف‌پول می‌توانید پرداخت‌های اینترنتی و الکترونیکی را با سرعت و میزان خطای کم‌تری انجام دهید. 

۳. کیف پول دیجیتال پاد (پی‌پاد):

پِی‌پاد نیز اپلیکیشن پرداخت الکترونیکی (حساب دیجیتال) بانک پاسارگاد است که به عنوان کیف‌پول همراه، به کاربران امکان می‏‌دهد تا در حوزه‌ی پرداخت عوارض آزادراهی، طرح ترافیک و آلودگی هوا، خلافی خودرو، قبض، شارژ و دیگر حوزه‏‌های پذیرندگی پِی‌پاد پرداخت‏‌هایی به روز، ساده، راحت و خوشایند را تجربه کنند. 

برای آشنایی با محبوب‌ترین کیف پول‌های ایرانی به این لینک مراجعه کنید.

. . .

تفاوت کیف‌پول‌های الکترونیک و حساب بانکی در ایران چیست؟

تسویه به معنای انتقال مبلغ قابل تسویه حساب کیف پول یا حساب صنفی به خارج از پلتفرم پول است.

در سیستم کیف پول الکترونیک دو نوع حساب قابل تعریف است: حساب مجازی یا حساب صنفی. حال این دو حساب به چه معناست؟ هر کسب‌وکار دارای یک حساب مجازی (کیف‌پول) است که با استفاده از این حساب مجازی می‌تواند تمام درآمدهای مرتبط با فروش را در یک محل تجمیع کند و پرداخت‌های خود به سایر افراد و کسب‌وکارها انجام دهد. بعلاوه، هر کسب‌وکار می‌تواند با توجه به شاخه‌های فعالیت خود یک حساب صنفی جداگانه (اصناف مختلفی از قبیل پوشاک، لوازم خانگی، اسباب‌بازی و سرگرمی ) داشته باشد. با توجه به این‌که کاربر چه کالایی را خریداری کرده، مبلغ پرداخت شده به حساب صنف مرتبط، واریز می‌شود.

یکی از مهم‌ترین مزایای کیف‌پول‌های دیجیتال یا الکترونیک، امکان شخصی‌سازی تسویه حساب‌هاست. به طور پیش فرض تسویه حساب، ۲۴ ساعت بعد از پرداخت وجه، به حساب مورد نظر منتقل می‌شود. اما با استفاده از کیف پول دیجیتال، هر زمانی که بخواهید می‌توانید مبلغ موجود در حساب دیجیتال یا صنفی خود را به حساب بانکی مورد نظر خود تسویه کنید. علاوه بر این، مبالغ تسویه را نیز می‌توانید مبلغی دلخواه تعیین کنید.

 به طور کلی فرایندهای تسویه در سیستم کیف پول دیجیتال یا الکترونیک به شرح زیر است:

تسویه به کارت بانکی(با کسر کارمزد)

با استفاده از قابلیت تسویه به کارت، کاربر می‌تواند مبلغ مورد نظر خود را از حساب دیجیتال به یک شماره کارت منتقل نماید. بدیهی است که در صورت استفاده از ابزار کارت به کارت، کارمزد بانکی از حساب کسب‌وکار کسر خواهد شد. سقف مالی این نوع تسویه بر اساس سقف تراکنش مالی کاربران بوده و محدودیتهای شبکه بانکی به آن اعمال نمی‌شود.

تسویه به شماره شبا

در صورت استفاده از تسویه به شماره شبا، انتقال وجه در زمان مصوب بانک مرکزی(سیکلهای پایا) انجام خواهد شد. در حال حاضر به تراکنش‌های تسویه به شماره شبا، کارمزدی تعلق نمی‌گیرد و مبلغ کارمزد آن در آینده به صورت توافقی خواهد بود.

تسویه خودکار

تسویه خودکار به این صورت است که به صورت روزانه و در ساعتی معین، مثلا پایان ساعت اداری، مانده حساب دیجیتال به حساب بانکی (شماره شبای اعلام شده در پروفایل کسب‌وکار) منتقل می‌شود. با اعمال تنظیمات لازم، این تسویه به صورت خودکار انجام می‌شود. 

تسویه آنی

اگر کسب‌وکاری به صورت پلتفرمی فعالیت می‌کند، تقسیم درآمد و واریز پول به حساب‌ ذینفعان مختلف به دقت زیادی نیاز دارد. برای رفع این مشکل، کسب‌وکار می‌تواند از امکان تسویه آنی استفاده کند. به ازای هر تراکنشی که صورت می‌‌گیرد، ذینفعان آن قابل تعیین است. در این صورت با انجام موفقیت‌امیز تراکنش، مبلغ پرداخت شده در همان لحظه تقسیم شده و با نسبت‌های دلخواه به حساب ذینفعان واریز می‌شود. 

یکی دیگر از نکات مهم مرتبط به کیف‌پول، ضوابط صدور کیف‌پول الکترونیک در ایران است. در ادامه خلاصه‌ای از قوانین نظام پرداخت کشور برای کسب‌و‌کارهایی که می‌خواهند در زمینه‌ی فین‌تک فعالیت کرده و به سرویس‌های خود کیف‌پول را نیز اضافه کنند، گردآوری شده است.

. . .

ضوابط صدور کیف‌پول‌های دیجیتال یا الکترونیکی در ایران چیست؟

⁩بانک مرکزی ضوابط صدور کیف‌پول الکترونیک را تحت عنوان «ضوابط فعالیت مؤسسات اعتباری و راهبران کیف‌الکترونیک پول در نظام پرداخت کشور» را به شبکه‌ی بانکی کشور ابلاغ کرد. طبق ضوابط صدور کیف‌پول الکترونیکی، تمام مراحل حوزه‌ی صدور و فعالیت راهبری کیف‌‌پول الکترونیکی باید با موافقت بانک مرکزی صورت گیرد. در این ضوابط، تاکید شده است که تیم‌هایی که هم‌اکنون روی موضوع کیف‌پول الکترونیک فعالیت دارند، باید حداکثر ظرف ۶ ماه به این ضوابط پایبند شوند. در این ابلاغیه عبارت‌هایی وجود دارد که برای فهم بهتر آن‌ها به دو مورد از مهم‌ترین آن‌ها در این قسمت اشاره کردیم. به طور مثال، عبارت راهبر و موسسه‌ی اعتباری عامل را داریم:

«راهبر کیف الکترونیک پول»، در این جا شخص حقوقی است که مطابق این ضوابط و بر اساس قرارداد منعقده با موسسه‌ی اعتباری و با موافقت بانک مرکزی، با «موسسه اعتباری» در حوزه‌ی ارائه‌‌ی خدمات صدور و پذیرندگی کیف‌پول الکترونیکی فعالیت می‌کند. تعریف مهم دیگر به «موسسه‌ی اعتباری عامل» برمی‌گردد که موسسه‌ی اعتباری طرف قرارداد با راهبر است.

طبق ضوابط ابلاغ شده برای کیف‌پول الکترونیکی، موسسات اعتباری تنها مجاز به صدور کیف‌پول الکترونیکی مبتنی بر حساب هستند و آن‌ها می‌توانند برخی از خدمات پرداخت را از طریق انعقاد قرار‌داد به راهبران کیف‌‌پول الکترونیکی واگذار کنند.

۱. شرایط راهبر

در قرارداد بین موسسه‌ی اعتباری عامل و راهبر، موسسه موظف است علاوه بر احراز‌هویت و اهلیت راهبر، پوشش ریسک ناشی از فعالیت راهبر را به عنوان یکی از ارائه‌دهندگان خدمات پرداخت در شبکه‌ی بانکی کشور و تطبیق فعالیت آن با قوانین و مقررات را تضمین کند. ناگفته نماند موسسه‌ی اعتباری عامل خودش می‌تواند به عنوان راهبر هم فعالیت کند؛ اما می‌تواند با یک راهبر قرارداد ببندد و در این راه باید راهبر مذکور حداقل شرایط ذیل را دارا باشد:
راهبر باید یک شرکت سهامی در داخل کشور با حداقل سرمایه‌ی ثبتی ۵۰ میلیارد ریالی باشد. هیچ یک از اعضای هیئت‌مدیره و مدیرعامل راهبر نباید دارای سوء پیشینه کیفری موثر باشند. هیچ یک از اعضای هیئت‌مدیره و مدیرعامل راهبر نباید عضو هیئت‌مدیره یا مدیرعامل سایر راهبران باشند. همچنین آن‌ها نباید هیچ بدهی بانکی و مالیاتی داشته باشند. گفتنی است راهبران در نهایت می‌توانند حداکثر با سه موسسه‌ی اعتباری عامل قرارداد ببندند.

۲. انواع کیف‌پول اشاره شده در این ضوابط

• Online/Offline: نیاز/عدم نیاز به ارتباط اینترنتی؛

• فراگیر/غیر‌فراگیر: پذیرش/عدم پذیرش کیف‌پول توسط «اشخاصی غیر از صادر‌کننده»/«صرفاً صادر‌کننده»؛

• تجاری/شخصی.

۳. انواع تراکنش‌های مجاز اشاره شده در این ضوابط

• افزایش موجودی (کیف شخصی)؛
• کاهش موجودی (کیف شخصی و کیف تجاری)؛
• کاهش موجودی با وجه نقد (کیف شخصی) // حداقل ۶ ماه پس از ابلاغ این ضوابط با اعلام بانک مرکزی امکان‌پذیر می‌باشد؛
• بیرون شبکه راهبر؛
• درون شبکه راهبر؛
• خرید (انتقال وجه از کیف شخصی به کیف تجاری)؛
• کیف به کیف (کیف شخصی)؛
• برگشت از خرید (انتقال وجه از کیف تجاری به کیف شخصی).

۴. ویژگی‌ها و خدمات کیف‌پول اشاره شده در این ضوابط

قرار است هر کیف الکترونیک یک شناسه‌ی کیف داشته باشد که با استفاده از اقلام اطلاعاتی زیر مشخص خواهد شد: شماره‌ی اختصاصی موسسه‌ی اعتباری عامل (۶ رقم) و ارقام رزرو (چهار رقم) و شماره‌ی اختصاصی راهبر (سه رقم) و یک سریال سیزده رقمی.

سقف مجاز مبلغ تراکنش افزایش موجودی روزانه‌ی هر کیف شخصی معادل حداکثر موجودی مجاز آن است. تراکنش‌های «افزایش موجودی» و «کاهش موجودی و کیف‌به‌کیف از طریق سامانه‌های بانکی یا سامانه‌های ملی پرداخت (مجموعه سامانه‌های پرداخت شامل شتاب، ساتنا، پایا و.. که تحت نظارت بانک مرکزی قرار دارند.) امکان‌پذیر خواهد بود.

۵. انواع سطوح شناسایی متقاضی دریافت کیف‌پول شخصی، حداکثر میزان موجودی و حداکثر مبلغ هر تراکنش

سه سطح مختلف برای افرادی که کیف‌پول شخصی می‌خواهند، در نظر گرفته شده که در ماده‌ی ۲۴ این ضابطه به تعریف مفصل آن‌ها پرداخته شده است:

سطح یک

متقاضی با انطباق اطلاعات هویتی و شماره‌ی تلفن‌همراه، شناسایی و احراز هویت می‌شود. حداکثر موجودی کیف‌ شخصی، و حداکثر مبلغ هر تراکنش برابر با شاخص ریز پرداخت و کل گردش فصلی او پنج برابر شاخص مذکور است. (شاخص ریز پرداخت حداکثر معادل سقف برداشت وجه نقد شتابی از دستگاه‌های خودپرداز است که توسط بانک مرکزی به‌روزرسانی می‌شود. در شرایط فعلی حداکثر این مبلغ ۲۰۰ هزار تومان است. در این سطح از کیف‌پول ساده‌ترین مدل احراز هویت در نظر گرفته شده و از همین رو سقف آن نیز محدود است.)

سطح دو

متقاضی با انطباق اطلاعات هویتی، شماره‌ی کارت و حساب و شماره‌ی تلفن‌همراه، شناسایی و احراز هویت می‌شود. حداکثر موجودی کیف‌پول شخصی دو و نیم برابر شاخص ریز پرداخت، و حداکثر مبلغ هر تراکنش برابر با شاخص ریز پرداخت است. (در اصل متقاضی کیف‌پول سطح دو در شرایط فعلی می‌تواند ۵۰۰ هزار تومان در کیف‌پول خود ذخیره کند. سقف انجام هر تراکنش‌اش نیز ۲۰۰ هزار تومان خواهد بود.)

سطح سه

متقاضیان سطح دو می‌تواند پس از یک سال فعالیت سالم و بدون رفتار مشکوک، عدم حضور در لیست سیاه بانک مرکزی و نیز عدم منع قضایی و حقوقی از دریافت این خدمات به سطح سه منتقل شوند. حداکثر موجودی کیف شخصی این دسته از متقاضیان، پانزده برابر شاخص ریز پرداخت است و حداکثر مبلغ هر تراکنش، برابر شاخص ریز پرداخت خواهد بود.

تاکید شده است که حداکثر تعداد کیف شخصی برای هر شخص حقیقی در سطح یک و ۲ مجموع سه عدد و در سطح سه یک عدد خواهد بود. 

در این ضابطه به صورت مستقیم اشاره‌ای به دریافت کارمزد از پرداخت‌های خرد صورت نگرفته است. اما دریافت آن را نیز منع نکرده است. طبق این ضوابط، راهبر می‌تواند در چارچوب توافق با موسسه‌ی اعتباری عامل، مدل کسب‌و‌کاری با پذیرندگان و دارندگان کیف را تعیین کرده و بر مبنای آن، قرارداد خود با آن‌ها را منعقد کند. دریافت هر گونه کارمزد بر مبنای قرارداد منعقد شده امکان‌پذیر است. همچنین موسسه‌ی اعتباری عامل و راهبر نیز موظفند نرخ کارمزدهای دریافتی از دارندگان و پذیرندگان کیف خود را به صورت مشخص به آن‌ها اطلاع‌رسانی کنند. 

برای مطالعه متن کامل این ضوابط می‌توانید به این PDF (یا این پست) مراجعه کنید.

تا اینجا با کیف‌ پول دیجیتال و مفاهیم مرتبط با آن آشنا شدید. در این قسمت می‌خواهیم در رابطه با  راهکار حساب مجازی که ما در پادیوم به آن کیف‌پول مجازی نیز می‌گوییم و تاثیر آن در بهبود عملکرد یک کسب‌وکار توضیح دهیم. 

. . .

پادیوم سرویس حساب مجازی یا کیف‌پول را به پلتفرم‌های آنلاین ارائه می‌دهد

پادیوم بازارچه API و خدمات دیجیتال است که به پشتوانه‌ی تلاش متخصصین داخلی، APIهای جامعی را در اختیار انواع کسب‌وکارهای دیجیتال قرار می‌دهد. با توجه به ماهیت اساسی گروه مالی پاسارگاد، حساب مجازی یکی از سرویس‌هایی اساسی است که در پلتفرم پادیوم به آن توجه شده است. 

حساب دیجیتال یا کیف پول دیجیتال پاد

در سرزمین هوشمند پاد، زیرساختی به نام حساب دیجیتال پاسارگاد وجود دارد که تمام امکانات یک حساب بانکی و حتی فراتر از آن را در قالب یک حساب دیجیتال در اختیار شما و کاربرانتان می‌گذارد. حساب دیجیتال پاسارگاد، یک حساب مجازی امانی (Escrow Account)، رسمی و تابع قوانین بانک مرکزی است که تمام افراد حقیقی و حقوقی که در سامانه‌ی احراز هویت یکپارچه (SSO) پاد ثبت‌نام کرده باشند، می‌توانند از آن استفاده کنند. 

به هر کاربر «پادی» یک حساب دیجیتال اختصاص می‌یابد و کاربر با موجودی این حساب، می‌تواند از تمام سرویس‌ها و کسب‌وکارهای متصل به این حساب، خرید کند. هم‌اکنون بیش از دو میلیون کاربر در این سامانه ثبت‌نام کرده‌اند و کسب‌وکارهایی نظیر پی‌پاد و به‌همراه نیز به آن متصل هستند.

چند مورد از امکانات سرویس‌ حساب مجازی یا کیف‌پول پادیوم چیست؟

 کسب‌وکارها با ثبت‌نام در پادیوم و بهره‌گیری از بستر حساب مجازی آن، دیگر نیازی نیست برای داشتن کیف‌پول یا پرداخت آنلاین در اپلیکیشن خود، یا افزودن روش‌های جدید پرداخت وقت زیادی صرف کنند. آن‌ها با بهره‌گیری از حساب مجازی پادیوم، می‌توانند برای کاربرانشان کیف‌پول تعریف کنند. همچنین برای کاربرانشان در ازای خرید محصولات فاکتور صادر کرده و پرداخت آن را پیگیری کنند. امکان گزارش‌‌گیری کامل از درآمد و فروش‌ها نیز در اختیارشان قرار می‌گیرد. 

در ادامه ما به چند مورد از مهم‌ترین مزایای استفاده از حساب مجازی کیف‌پول پادیوم در کسب‌وکارها اشاره کرده‌ایم:

۱. قابلیت تسهیم وجه میان شرکا به صورت خودکار

قابلیت تسهیم، قابلیتی است که به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا مشکلی بابت تسویه با شرکا و تامین‌کننده‌های مختلف نداشته باشند. کسب‌و‌کارهای آنلاینی وجود دارند که به صورت اشتراکی فعالیت می‌کنند. در این نوع کسب‌و‌کارها درآمد حاصل از فروش یک محصول باید با توجه به سهم اشتراک هر یک از شرکا، میانشان تقسیم شود. با استفاده از حساب مجازی پادیوم این امکان وجود دارد که در همان لحظه‌ی پرداخت فاکتور توسط مشتری، سهم هر یک از شرکا به حساب‌ آن‌ها واریز شود.

۲. تسویه به کارت و شبا

 هر زمان که خواستید، می‌توانید موجودی حساب دیجیتال خود را به یک شماره‌ی کارت یا شبا تسویه کنید.

۳. یکپارچگی با عملیات فاکتور

هنگامی که از سرویس فاکتور پادیوم استفاده کنید، می‌توانید از تسویه‌ی خودکار فاکتور بهره‌مند شوید، بدین معنا که با تایید فاکتور، مبلغ فاکتور از حساب مشتری کسر و به حساب شما منتقل می‌شود. در صورت ابطال یا کاهش فاکتور، مبلغ مازاد به صورت خودکار به حساب مشتری باز می‌گردد. 

برای آشنایی با دیگر امکانات حساب مجازی پادیوم به این لینک مراجعه کنید. 

کلام نهایی

چشم‌انداز پرداخت آنلاین در دهه‌‌های گذشته تغییر کرده است. کیف پول‌های الکترونیکی، رویه‌های مرسوم بازار را تغییر داده‌اند و به خاطر سرعت و راحتی انجام کار با آ‌ن‌ها و پذیرش آن‌ها توسط مردم، بیشتر تراکنش‌ها در آینده دیجیتال می‌شوند.

سوالات متداول