ابتدا نرم‌افزار دنیا را بلعید، بعد داده تبدیل به نفت جدید شد، و بعدها همه شرکت‌ها تبدیل به فین‌تک خواهند شد.

طی دهه اخیر ترکیب پول، داده و فناوری منجر به ظهور نوآوری‌های زیادی شده که بعضی از آن‌ها برای همیشه نحوه تعامل ما با دنیا را تغییر داده‌اند. حال فصل جدید در انقلاب فناوری مالی آمریکای جنوبی در حال نوشته شدن بوده و یکی از موضوع‌های اصلی آن، بانکداری باز است. 

به لطف پنج عامل زیر، آمریکای جنوبی در مسیر تبدیل شدن به یکی از قطب‌های اصلی بانکداری باز قرار دارد:

• تغییرات ساختاری سیستم مالی کشورها
• توسعه دیجیتال‌سازی در همه بخش‌های اقتصاد
• توسعه زیرساخت‌های فناوری توسط شرکت‌های فناوری
• سرمایه‌گذاری و توجه به فین‌تک‌ها
• توسعه چارچوب‌های رگولاتوری برای توسعه بانکداری باز

در حال حاضر آمریکای جنوبی شاهد شکل گیری یک زیست‌بوم مالی جدید است که راهکاری برای چالش‌ها و مشکلات تاریخی این منطقه به شمار می‌رود.

رشد فین‌تک‌ها در آمریکای جنوبی

آمریکای جنوبی میزبان بیش از ۲۳۰۰ فین‌تک با بازاری ۶۵۰ میلیون نفری در ۳۳ کشور است. در برخی از این کشورها نظیر مکزیک، بیش از ۵۰ درصد مردم هنوز حساب بانکی هم ندارند. پیش از این ارائه خدمات مالی توسط فین‌تک‌ها نیازمند صرف منابع هزینه بسیاری بود که باعث شده بود این شرکت‌ها به اهداف خود نرسند. اما توسعه فناوری‌ها و مفاهیمی مانند APIهای بانکداری باز و درگاه‌های پرداخت در کنار تمرکز بر خدمات مالی جدید توسط بانک‌ها، باعث رشد چشمگیر فین‌تک‌ها در سال‌های اخیر شده است. 

شیوع بیماری کرونا نیز باعث شد تا کسب‌و‌کارهای حوزه‌های مختلف برای بقا و رشد حرکت به سمت دیجیتالی شدن را آغاز کنند. این حرکت به سمت دیجیتالی شدن باعث شده تا ذائقه مردم آمریکای جنوبی در مورد محصولات دیجیتالی تغییر کرده و ضمن وابستگی بیشتر به خدمات دیجیتالی، به دنبال راهکارهای سریع‌تر، ساده‌تر و تجربه کاربری لذت‌بخش‌تر باشند. این شرایط فضایی ایده‌آل برای فین‌تک‌هایی ایجاده کرده است که فناوری را هسته اصلی خود قرار داده‌اند.

مجموع این عوامل باعث شده تا سیل سرمایه‌گذاری‌ها به سمت فین‌تک ها روانه شده و تنها طی یک سال، رشدی ۶ میلیارد دلاری را در سرمایه‌گذاری‌های فین‌تکی شاهد باشیم. بانک مرکزی برزیل لیستی از موسسه‌ها، بانک‌ها و شرکت‌هایی که تمایل به مشارکت در بانکداری باز دارند را تهیه کرده و با سرعت در مسیر قدم برمی‌دارد. در سایر کشورها نیز نرخ مشارکت بانک‌ها با فین‌تک‌ها افزایش پیدا کرده و شاهد توسعه روزافزون پلتفرم‌های API توسط بانک‌ها هستیم. موسسه‌های مالی بزرگ مانند بانک‌های چندملیتی، شبکه‌های پرداخت و غول‌های فناوری به دقت رشد بانکداری باز در آمریکای جنوبی را زیر نظر داشته و در حال گسترش نفوذ خود در بازاری بکر‌اند.

از بانکداری باز تا امور مالی باز

بانکداری باز در نهایت به معنی ورود شرکت‌ها به حوزه مالی و تفویض اختیار داده‌های مشتریان به خودشان است. در این مدل کاربران می‌توانند داده‌های مالی خود را با رضایت در اختیار پلتفرم‌های دیجیتالی بگذارند؛ و این داده‌های مالی منحصر به داده‌های بانکی نیست. این فرایند در قالب امور مالی باز صورت می‌گیرد. چهار مورد زیر منابع اصلی داده‌ها در امور مالی باز به شمار می‌روند:

• سازمان‌های دولتی
• پلتفرم‌های اقتصاد گیگ
• شرکت‌های بیمه
• صندوق‌های سرمایه‌گذاری و بازنشستگی

با فراهم آوردن فرصت جمع‌آوری داده‌ها از طیف وسیعی از منابع و گردش امین این داده‌ها بین اپلیکیشن‌های مختلفی که مردم به طور روزانه استفاده می‌کنند و اجازه به مردم برای مدیریت داده‌های مالی خود، می‌توانیم یک سیستم مالی فراگیر واقعی بسازیم. 

رگولاتوری بانکداری باز در آمریکای جنوبی

حرکت به سمت بانکداری از اروپا و بریتانیا شروع شد و بعد از طریق تغییرات رگولاتوری، توسعه فناوری، ظهور مدل‌های کسب‌و‌کاری جدید و ترندهای مصرف‌گرایی به سایر نقاط دنیا گسترش پیدا کرد. تغییرات گسترده در فناوری باعث شده تا رگولاتورهای آمریکای جنوبی برای ایجاد چارچوب‌های جدید سریع‌تر عمل کنند. 

بانکداری باز در مکزیک

برای مثال مکزیک در سال ۲۰۱۸ قوانین رگولاتوری موسسه‌های مالی و فناوری را منتشر کرد که به قانون فین‌تک معرفی شده است. این مورد یکی از اولین تلاش‌ها برای بخش فین‌تک و مدل بانکداری باز به شمار می‌رود. در سال ۲۰۲۰ نیز بانک مرکزی مکزیک اولین قوانین بانکداری باز با تمرکز بر داده‌های عمومی مانند مکان ATMها اطلاعات محصولات موسسه‌های مالی را منتشر کرد.

بانکداری باز در برزیل

برزیل از پیشروان توسعه بانکداری باز در آمریکای جنوبی به شمار می‌رود. بانک مرکزی برزیل در سال ۲۰۱۹ ابتکارهای بانکداری باز با هدف مدرن‌سازی سیستم مالی خود را تایید کرد. این ابتکار شامل چهار فاز اصلی است:

• اطلاعات خدمات و محصولات: دسترسی به محصولات و سرویس های ارائه‌شده توسط بانک‌ها نظیر افتتاح حساب و سپرده‌گذاری
• اطلاعات مشتریان: دسترسی به اطلاعات تراکشن‌های مشتریان بر اساس محصولات و سرویس‌ها
• اطلاعات تراکنش‌ها: داده‌های مربوط به حساب‌های سپرده‌گذاری، عملیات‌های اعتباری و سایر محصولات و سرویس‌ها
• اطلاعات تراکنش کارت اعتباری و پرداخت: داده‌های مشتریان شامل سرمایه گذاری‌ها، سیاست‌های بیمه، طرح‌های بازنشستگی و تبادل ارز

بانکداری باز در کلمبیا

بانکداری باز در کلمبیا هنوز در مراحل اولیه قرار دارد. در سال ۲۰۲۱ بانک مرکزی کلمبیا اسنادی را منتشر کرد که مقدمات توسعه بانکداری در کلمبیا را ایجاد می‌کند. این کشور یک واحد رگولاتوری مالی (URF) را ایجاد کرده است تا قوانین لازم برای توسعه بانکداری باز را تدوین کرده و چارچوب فعالیت‌ ضلع‌های مختلف این مدل مانند بانک‌ها و فین‌تک‌ها را مشخص کند.

بانکداری باز در پرو

موسسه‌های مالی در پرو هر هر ماه داده‌های مشتریان را به بانک مرکزی پرو ارسال می‌کنند تا برای آ‌ن‌ها یک پروفایل ایجاد شود. دولت می‌تواند با اضافه کردن الزام رضایت مشتریان، به آن‌ها اجازه دهد تا درباره نحوه به‌اشتراک‌گذاری داده‌های مالی خود تصمیم بگیرند. با این حال چشم‌انداز بانکداری در پرو بدون دخالت دولت نیز در حال تغییر است. برای مثال بانک BCP، بزرگترین بانک پرو، یک سیستم پرداخت آنی را توسعه داده و شرکت پرداخت Yape از سال ۲۰۱۶ پرداخت‌های فرد‌به فرد را فعال کرده است. 

بانکداری باز در آرژانتین

تا به امروز آرژانتین هیچ قانون رسمی در خصوص بانکداری باز منشتر نکرده است. با این حال بانک مرکزی آرژانتین صحبت‌هایی را در خصوص بانکداری باز با فعالان و بازیگران مالی این کشور شروع کرده و تغییراتی جزیی برای حرکت به سمت بانکداری باز در دست اجرا دارد.

بانکداری باز در شیلی

شیلی در میان کشورهای آمریکای جنوبی بالاترین نرخ نفوذ بانکداری (۷۴.۳٪) را دارد. در این کشور کمیسیون بازار مالی در همکاری با وزارت دارایی و بانک مرکزی، نقشه راه توسعه چارچوب‌های رگولاتوری برای بانکداری باز را طراحی کرده است. هرچند هنوز موانع مختلفی برای توسعه بانکداری باز در این کشور وجود دارد، اما همت مسئولین این کشور برای توسعه بانکداری باز آینده روشنی را پیش روی سیستم مالی شیلی قرار داده است.  

آینده بانکداری باز در آمریکای جنوبی

همان‌طور که دیدیم، رگولاتورها در آمریکای جنوبی و سایر نقاط دنیا ابتکارهای گوناگونی برای توسعه بانکداری باز ارائه داده‌اند. شاکله اصلی این ابتکارها تشویق به نوآوری، رقابت و کارایی ضمن افزایش دسترسی به منابع و خدمات مالی برای شهروندان است. در واقع فراگیری مالی در مرکز برنامه‌های توسعه بانکداری باز قرار داشته و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۵ حرکت اصلی کشورهای آمریکای جنوبی برای پیاده‌سازی بانکداری باز آغاز شود.