امروزه API  فناوری فقط مورد توجه برنامه‌نویسان و شرکت‌های توسعه نرم‌افزار نیست! API به یک محصول تبدیل شده است و تولید API به دنیای کسب‌وکار و تجارت راه باز کرده است! به گونه‌ای که امروزه تعداد زیادی کسب و کار مبتنی بر API ایجاد شده‌اند.

به جرات می‌توان گفت صنعت API به مرحله سودآوری وارد شده است و به سرعت در حال رشد است. اگر کنجکاوید در مورد راه‌اندازی کسب و کار مبتنی بر API بیشتر بدانید در این مطلب همراه ما باشید.

کسب و کار مبتنی بر API چیست؟

API چیز جدیدی نیست! اما کسب ‌درآمد و راه‌اندازی کسب و کار مبتنی بر API فصلی جدید برای این فناوری محسوب می‌شود.

همان‌طور که اینترنت به کسب‌وکارها این امکان را داد خدمات خود را فراتر از مرزهای جغرافیایی ارائه کنند؛ API این امکان را به کسب‌وکارها می‌دهد مرزهای سازمانی را پشت سر گذاشته و با مشارکت با دیگر سازمان‌ها و شرکت‌ها و استفاده از منابع آن‌ها کانال‌های جدید درآمدی ایجاد کرده و گسترش یایند. 

در واقع یک سازمان ارائه‌دهنده  API به دیگران اجازه می‌دهد به منابع‌اش دسترسی داشته باشند! حال آنکه امنیت و سطح دسترسی را می‌تواند همواره کنترل کند.

 ارائه  API می‌تواند، به عنوان مدل جدید درآمدزایی، برای سازمان درآمد مازاد تولید کند. در این مقاله بر مدل‌های تجاری کسب و کار مبتنی بر API تمرکز داریم و روش‌های کسب‌درآمد را تشریح می‌کنیم.

مدل کسب و کار مبتنی بر API

بیایید پیش از هر چیز به زنجیره ارزش API  و ذی‌نفعان آن نگاهی بیندازیم.

در تجارت API سه عضو اصلی وجود دارد: 

ارائه‌دهنده API:
مسئولیت شناسایی ظرفیت ارائه سرویس به عنوان API، تعیین رویکرد درآمدزایی و هدایت محصول تا رسیدن به نتیجه را بر عهده دارد.

مصرف‌کننده میانی API:
معمولا برنامه‌نویس نرم‌افزار یا ارائه‌دهنده اپلیکیشن است که با استفاده از API محصولی را به کاربر نهایی ارائه می‌کند.

کاربر نهایی:
از وجود API اطلاعی ندارد اما به واسطه‌ی نرم‌افزاری که API در آن تعبیه شده است، از آن استفاده می‌کند.

در مدل کسب‌وکار موفق تمامی ذی‌نفعان API باید به طور شفاف سود ببرند.
برای مثال API بررسی اعتبار حساب بانکی برای دریافت وام سرویسی مفید و موفق است! استفاده از این API برای مصرف کننده‌ای مانند بانک به طور مشخص مفید است و حتما برای استفاده از آن حاضرند هزینه پرداخت کنند.
از طرفی استفاده از API برای مشتری بانک نیز مفید است! چون می‌تواند وام مورد نظر خود را سریع‌تر دریافت کند.

در طراحی مدل کسب و کار مبتنی بر API پرسیدن چند سوال راهگشاست:

• به اشتراک گذاشتن سرویس‌ها و داده‌ها به عنوان منبع و دارایی برای سازمان ارزشی ایجاد می‌کند یا صرفا در دسترس گذاشتن منابع مساوی با صرف هزینه است؟
• سرویس API برای چه کسی ارزشمند است؟ مشتری نهایی یا مصرف‌کننده میانی؟
• آیا می‌خواهید مستقیم با مشتری در ارتباط باشید یا این کار را به نماینده و مصرف‌کننده میانی بسپارید؟
• آیا قیمت‌گذاری سرویس API باعث می‌شود مصرف‌کننده میانی دیگر تمایلی به استفاده از سرویس نداشته و شما مشتری نهایی را از دست بدهید؟
• مصرف‌کننده میانی API به نمایندگی از شما کار می‌کند و شما باید به آن‌ها پرداختی داشته باشید؟
• آیا می‌توان ساختاری ایجاد کرد که براساس میزان مصرف قیمت‌گذاری کند؟

پاسخ این سوالات شما را به سمت استراتژی درآمدزایی و مدل کسب و کار مبتنی بر API  را سوق می‌دهد.

استراتژی‌های درآمدزایی مبتنی بر API

بیایید چند سناریو را باهم بررسی کنیم:

• هر سه عضو زنجیره ارزش در یک سازمان: در این حالت بخش‌های مختلف سازمان از طریق API  از منابع یکدیگر استفاده می‌کنند و درآمدزایی مستقیم وجود ندارد اما در سازمان برگشت هزینه اتفاق می‌افتد.
• ارائه‌دهنده API و مصرف‌کننده میانی در یک سازمان: این حالت در صورتی اتفاق می‌افتد که ارائه‌دهنده API خود اقدام به تولید محصول برای کاربر نهایی نماید. در این مدل از طریق محصول درآمد ایجاد خواهد شد اما به طور مستقیم از API درآمدی حاصل نمی‌شود.
• مصرف‌کننده میانی و مشتری نهایی یکسان هستند: در این حالت می‌توان گفت این یک مدل کسب‌وکار B2B است. دو سازمان از منابع یکدیگر به وسیله API می‌توانند بهره‌مند شوند.
•  آخرین حالت این است که ارائه دهنده API، مصرف کننده میانی و مشتری نهایی مجزا باشند. در ادامه سناریوهای مربوط به این وضعیت را بررسی و استراتژی‌های کسب درآمد را معرفی می کنیم.

ارائه API رایگان

واضح است که در این روش مبادله پول به طور مستقیم انجام نمی‌گیرد؛ اما ارائه API رایگان چه توجیهی دارد؟

• API مادر است.
• منابع کم ارزشی را در دسترس قرار می‌دهد.
• مشتری را به برند وفادار می‌کند.
• کانال‌های جدید درآمدی ایجاد می‌کند.

API رایگان باید هدف تجاری واضحی داشته باشد.
برای مثال API ثبت‌نام از طریق فیسبوک که به صورت رایگان به سایر کسب‌وکارها ارائه شده است! کسب‌وکارهای آنلاین می‌توانند کاربرانشان را از طریق نام‌کاربری فیسبوک احراز هویت کنند و نیاز به ثبت‌نام مجدد نیست! منفعت این سرویس برای فیسبوک این است که از این طریق افراد بیشتری تمایل پیدا می‌کنند عضو فیسبوک شوند.

پرداخت توسط مصرف‌کننده میانی/ برنامه‌نویس

در این روش، API باید برای مصرف‌کننده میانی به طور شفاف ارزش ایجاد کند و از اهمیت برخوردار باشد.

البته مصرف‌کننده میانی ممکن است از طریق API به طور غیرمستقیم درآمد کسب کند.
برای مثال وقتی کسب‌وکاری از API اعتبار مشتری استفاده می‌کند (‌خرید و فروش مسکنٰ، اتومبیل و… ) به آن‌ها اطمینان می‌دهد که مشتری نهایی برای تکمیل خرید به اندازه کافی اعتبار دارد.

روش‌های مختلف و متنوعی برای پرداخت وجود دارد.
برای مثال در مدل pay-as-you-go، مصرف‌کننده میانی مبلغی را می‌پردازد و براساس مصرف از حساب وی کم می‌شود؛ مدلی ساده و کارآمد که مشکلات تعریف پکیج‌ فروش و… را ندارد.

پرداخت به مصرف‌کننده میانی/توسعه‌دهنده 

در این حالت ارائه دهنده API به توسعه‌دهنده سهمی پرداخت می‌کند؛ در صورتی‌که مشتری نهایی از API  استفاده کند و برای ارائه‌دهنده API ارزشی ایجاد گردد.
نمایندگی‌ها و کارگزاری‌ها از این طریق با کسب‌وکارها تعامل دارند.

در این مدل، به روش‌های مختلفی می‌توان نماینده را در سود شریک کرد! مثلا درصدی از فروش را اختصاص داد یا به ازای مشتری که جذب کرده و خرید کردند مبلغی پرداخت کرد.

 غیرمستقیم

این استراتژی در واقع رسیدن به اهداف دیگر کسب‌وکار را محقق می‌کند.
افزایش آگاهی، تسریع بازاریابی، نظارت و یا حفظ مشتری مثال‌هایی از کارکرد غیرمستقیم API هستند.

برای مثال برای توسعه ارتباط با شرکای تجاری، ارائه API کمک می‌کند شرکت‌های دیگر به همکاری تمایل پیدا کنند. 

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد درآمدزایی از API‌ها می‌توانید این پست بلاگ پادیوم را مطالعه نمایید.

سخن آخر

روش‌های کسب درآمد از API فقط به این موارد محدود نمی‌شود؛ تجارت API سرشار از خلاقیت است.

اگر در حال حاضر با دریافت هزینه از مشتری کسب درآمد می‌کنید؛ جایگزین کردن یک روش غیرمستقیم مانند API می‌تواند استراتژی جذابی برای کسب‌ درآمد باشد و کسب و کار مبتنی بر API شما را شکل دهد.

منابع:

State of the API Economy 2020- developer.ibm.com
API Monetization – Understanding your Business Model Options-  IBM white papers