از بهمن سال گذشته و بعد از پیگیریهای مکرر فعالان حوزه پرداخت، زمزمههای اصلاح نظام کارمزد به گوش میرسد. حالا پس از ۱۱ سال باید منتظر باشیم تغییراتی جدی در این زمینه رخ دهد. هر چند که هنوز بخشنامه به بانکها ابلاغ نشده، اما در این یادداشت جزئیاتی که تا به حال از این دستورالعمل منتشر شده، بررسی کنیم.
به جای بانک، پذیرندهها کارمزد پرداخت میکنند
کسبوکارها تا به حال به ازای خدمات پرداختی خود، کارمزدی پرداخت نمیکردند و این کارمزد از سوی بانک دریافت میشد. منطق پشت این کار هم این بوده که بانک از محل رسوب پول میتواند کارمزد را پرداخت کند. اما در سال ۹۸ تصمیم بر آن شد که پذیرندگان مبلغی را به عنوان کارمزد پرداخت کنند. البته در آن زمان با مقاومت بسیار اصناف مواجه شد.
اصناف دستهبندی میشوند
بر خلاف رویه پیشین که هر تراکنش مبلغ نسبتا ثابتی را به عنوان کارمزد باید به بانکها پرداخت میکرد، در این اصلاحیه قرار است نرخ دریافتی از سوی پذیرندگان بر اساس نوع خدمت و فعالیت متفاوت باشد. به عنوان مثال کارمزد نانواییها به دلیل اینکه کالای اساسی محسوب میشود، با مقدار متفاوتی نسبت به سایر اصناف خواهد داشت.
در واقع طبق دستورالعمل اصلاح نظام کارمزد، اصناف در سه گروه تقسیم میشود. دسته اول اصنافی که تعداد تراکنش کم با مبلغ تراکنش بالایی دارند؛ مانند طلافروشیها، فروشندگان لوازم خانگی برقی و…. دسته سوم تعداد تراکنش بالایی دارند، اما مبالغ تراکنش خرد است؛ مانند سوپرمارکتها. دسته سوم چیزی میان این دو دسته هستند. سقف و مقدار کارمزد برای دستههای مختلف متفاوت خواهد بود.
دلیل تاخیر در ابلاغ چیست؟
این دستورالعمل مدتهاست که آماده شده، اما هنوز هم به بانکها ابلاغ نشده است. یکی از مهمترین دلایلی که بانک مرکزی در ابلاغ تعلل میکند، این است که ممکن است واکنشهای بسیاری را از سوی ذینفعان در پی داشته باشد.