محاسبه اقساط تسهیلات یکی از مهارت‌های کاربردی برای تصمیم‌گیری درباره نوع و نحوه دریافت تسهیلات است. در شرایط کنونی که اعتبارهای خرد و وام‌های بانکی به یکی از بخش‌های ضروری زندگی روزمره تبدیل شده‌اند، داشتن این مهارت می‌تواند به ما برای برنامه‌ریزی کمک کند. در ادامه ضمن معرفی نحوه محاسبه انواع نرخ سود تسهیلات، نمونه‌های عملی را با هم بررسی کرده و سود وام‌ مراجع مختلف (فین‌تک‌هایی مانند ویپاد و یا بانک‌ها) را محاسبه می‌کنیم.

فرمول محاسبه اقساط تسهیلات

برای محاسبه نرخ سود یک فرمول مشخص وجود دارد که همه بانک‌ها و موسسات مالی از آن تبعیت می‌کنند:

• سود تسهیلات = (اصل وام*نرخ*(مدت تسهیلات به ماه+۱))/۲۴۰۰
• قسط تسهیلات = (اصل وام+سود)/مدت به ماه

برای مثال اگر شما یک وام با مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان با نرخ ۲۳ درصد و بازپرداخت ۳۶ ماهه دریافت کنید، مقدار سود و هر قسط به ترتیب زیر خواهد بود:

• سود تسهیلات = (۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰*۲۳*(۳۶+۱))/۲۴۰۰ = حدود ۳۵،۴۵۸،۳۳۳
• قسط تسهیلات = (۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰+۳۵،۴۵۸،۳۳۳)/۳۶ = حدود ۳،۷۰۷،۱۷۵

حال با جا‌به‌جا کردن اعداد می‌تواند میزان سود و هر قسط را به ذلخواه خود مشخص کنید.

محاسبه سود تسهیلات BNPL

تسهیلات BNPL (مخفف عبارت Buy Now Pay Later) یا الان بخر بعدا پرداخت کن، یکی از تسهیلات پرطرفدار و رایج در سیستم مالی است که از قرن ۱۹ میلادی و برای خرید اقلام پرهزینه (مانند وسایل خانه) مورد استفاده قرار قرار گرفته است. با پیشرفت و تحول سیستم مالی از یک سو و ورورد فین‌تک‌ها به بازار از سوی دیگر، این تسهیلات نیز دست‌خوش تحول شد و اکنون بسیاری از سرویس‌های مالی اعتبارها خرد خود را در قالب BNPL به مشتریان ارائه می‌کنند.

مزیت تسهیلات BNPL نسبت به تسهیلات بلندمدت بانکی عدم نیاز به ضامن و فرایند سریع اعتبارسنجی است. به این ترتیب مشتریان می‌توانند در کمترین زمان تسهیلات لازم برای خرید اقلام ضروری را دریافت کرده و طی مدت مشخصی باز گردانند.

محاسبه اقساط تسهیلات ویپاد

برای مثال ویپاد با ارائه تسهیلات پشتوانه در این مسیر گام برداشته است. برای دریافت این تسهیلات نیازی به داشتن سپرده نیست و می‌توانید از داخل اپلیکیشن و طی چند دقیقه فرایند اعتبارسنجی را انجام دهید. پس از تایید اعتبارسنجی (در صورت نداشتن بدهی بانکی)، می‌توانید اعتبار پشتوانه را فعال کرده و از آن در قالب اعتبار خرید استفاده کنید.

سود تسهیلات پشتوانه ویپاد ۲۳ درصد سالیانه به همراه کارمزد اعتبارسنجی است. کارمزد اعتبارسنجی نیز برای اعتبارهای زیر ۵ میلیون تومان برابر با ۷۵ هزار تومان و برای اعتبارهای بالای ۵ میلیون تومان برابر با ۱۰۰ هزار توامن است. حال اگر شما اعتبار پشتوانه به مبلغ ۱۰ میلیون تومان دریافت کنید، باید مطابق زیر این مبلغ را بازگردانید:

سود تسهیلات = (۱۰،۰۰۰،۰۰۰*۲۳*(۱+۱))/۲۴۰۰ = ۱۹۱،۶۶۶

بنابراین اگر شما ۱۰ میلیون تومان تسهیلات BNPL از ویپاد دریافت کنید، باید مبلغ ۱۰،۱۹۱،۶۶۶ تومان بازگردانید. اما اگر نتوانستید این مبلغ را یک‌جا پرداخت کنید، این شرایط مهیا شده تا حداکثر طی چهار قسط این مبلغ را بازگردانید (با شرط پرداخت حداقل ۲۵ درصد مبلغ کل تسهیلات طی هر پرداخت). 

محاسبه اقساط تسهیلات ویپاد در صورت بازپرداخت چندمرحله‌ای

نکته قابل تامل این است که در صورت پرداخت اقساطی، نرخ سود هر بار و برای باقیمانده مبلغ مجدد محاسبه شده و به همراه کارمزد دریافت می‌شود. در مثال بالا فرض کنید شما تصمیم می‌گیرید مبلغ وام را طی دو مرحله و در مرحله اول ۵ میلیون تومان پرداخت کنید، در این صورت بازپرداخت شما به شکل زیر خواهد بود:

مرحله اول

• سود تسهیلات = (۱۰،۰۰۰،۰۰۰*۲۳*(۱+۱))/۲۴۰۰ = ۱۹۱،۶۶۶
• مبلغ کل قابل پرداخت = ۱۰،۱۹۱،۶۶۶
• بعد از پرداخت ۵ میلیون تومان + ۱۰۰ هزار تومان کارمزد اعتبارسنجی = ۵،۱۹۱،۶۶۶

مرحله دوم

• سود تسهیلات = (۵،۱۹۱،۶۶۶*۲۳*(۱+۱))/۲۴۰۰ = ۹۹،۵۰۶
• مبلغ کل قابل پرداخت = ۵،۲۹۱،۱۷۲ + ۱۰۰ هزار تومان کارمزد اعتبارسنجی

بنابراین کل مبلغ پرداختی شما در ازای دریافت ۱۰ میلیون تومان اعتبار پشتوانه به صورت زیر خواهد بود:

۱۰۰ هزار تومان (کارمزد اعتبارسنجی اولیه) + ۵ میلیون تومان + ۱۰۰ هزار تومان (کارمزد اعتبارسنجی دوم) + ۵ میلیون و ۲۹۱ هزار و ۱۷۲ تومان + ۱۰۰ هزار تومان (کارمزد اعتبارسنجی سوم) = ۱۰ میلیون و ۵۹۱ هزار و ۱۷۲ تومان

این مدل در مورد سایر اعتبارهای خرد با شرایط مشابه مانند بلوبانک نیز صادق است. شما می‌توانید با جای‌گذاری اعداد در این فرمول محاسبه اقساط تسهیلات را انجام داده و در مورد دریافت یا عدم دریافت تسهیلات تصمیم‌‌گیری کنید.