تفاوت های امضای الکترونیکی و امضای دیجیتال
امضا، همان چیزی که برای تایید هویت و اثبات مالکیت اسناد نیازمندش هستیم. در جوامع امروزی به دلیل پیشرفت تکنولوژی دیگر نیاز به امضا و کاغذبازی‌های مرسوم در گذشته نیست و امضای دستی جای خود را به امضای الکترونیک و امضای دیجیتال داده است. یکی از باورهای رایج در جامعه، مسئله یکی دانستن امضای دیجیتال با امضای الکترونیکی است. موضوعی که به واسطه گسترش وابستگی جوامع به فرآیندهای دیجیتال و تبدیل سازوکارهای سنتی کسب‌وکارها به فرآیندهای خودکار و دیجیتالی، روزانه افراد زیادی را درگیر خودش کرده است. حال قصد داریم تا در این یادداشت به معرفی این دو نوع امضا، تفاوت و کاربردهای هر یک بپردازیم؛ پس تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
پیشنهاد می‌کنیم اگر به دنبال استفاده از امضای دیجیتال در فرایندهای محصول خود هستید، از راهکار امضای دیجیتال پادیوم استفاده کنید.
امضــــای الکتــــــرونیـکی
یکی از انواع امضاهای معتبر از نظر قانونی، امضای الکترونیک است. هنگامی که شما نیازمند تایید یک سند باشید، امضای الکترونیکی می‌تواند به اشکال مختلفی همچون یک نماد، تصویر یا فرآیند پیوست‌شده به سند به کمک‌تان بیاید. این امضا که برای احراز هویت و اهداف قانونی استفاده می‌شود، یک جایگزین سریع، کارآمد و مطمئن برای روش سنتی امضا روی کاغذ است. امضای الکترونیک هیچ‌گونه کدگذاری یا استانداردی را در بر نمی‌گیرد. عدم رمزنگاری به این معنا است که بر خلاف امضای دیجیتالی این امضا اسکن نمی‌شود؛ منحصر به فرد نیست و برای تمامی اسناد یکسان است.
انواع امضای الکترونیکی
امضای الکترونیکی طبق درجه و ضریب امنیت انواع مختلفی دارد و به چند دسته تقسیم می‌شود:
- گذرواژه
گذرواژه یکی از ساده‌ترین و متداول‌ترین روش‌های امضای الکترونیک است. در این رویکرد انتهای سند به صورت مخفیانه ضمیمه می‌شود و کار کردن با آن بسیار راحت است. اما ایراد و نقطه ضعفی که در رویکرد گذرواژه وجود دارد، امنیت پایین آن است. زیرا نفوذ، شناسایی و سوءاستفاده از آن نیاز به زحمت چندانی ندارد. - امضای بیت مپ
در حقیقت همان تصویر امضای دست‌نویس، امضای بیت مپ است. استفاده و کار کردن با این امضا نیز همانند گذرواژه راحت و آسان است. برای استفاده از این امضا، کافی است بر روی یک کاغذ امضای دست‌نویس خود را ثبت کنید و پس از اسکن کردن، آن را به انتهای سند مورد نظر خود وصل و ضمیمه کنید. این روش امضا نیز همانند نمونه اول امنیت زیادی ندارد و امکان جعل در آن وجود دارد و بالا است. - قلم نوری
در روش قلم نوری بر عکس روش بیت‌مپ دیگر نیازی به اسکن نیست! در این رویکرد شما با استفاده از قلم نوری بر روی صفحه مخصوص امضای خود را ثبت می‌کنید. امنیت در این روش نیز به علت بالا بودن امکان جعل و تقلید، پایین است. - امضای بیومتریک
امضای بیومتریک؛ مطمئن و ایمن‌تر از سایر روش‌ها است و به کمک ویژگی‌های بیومتریک هر فرد (ویژگی‌های منحصربه‌فرد زیست‌شناختی) انجام می‌شود. این ویژگی‌ها می‌تواند شامل خصوصیات رفتاری (مانند نحوه امضای دست‌نویس) و خصوصیات فیزیولوژیک (مثل اثر انگشت) باشد. اما نقطه ضعف و پاشنه آشیل این روش تغییر ویژگی‌های بیومتریک افراد است که ممکن است در اثر گذشت زمان، حوادث، بیماری و… ایجاد شود.
امضــــای دیـــجـیـتــــــال
وجه تفاوت میان امضای دیجیتال و امضای الکترونیک رمزنگاری است. همانطور که در بالا نیز اشاره شد، امضای دیجیتال یک امضای امن‌تر و مطمئن‌تر نسبت به امضای الکترونیک است و با استانداردهای رمزنگاری ساخته می‌شود. امضای دیجیتال همانند اثر انگشت می‌تواند هویت افراد را در قالب یک پیام رمزگذاری‌شده شناسایی کند. در حقیقت امضای دیجیتال ابزاری مطمئن برای حفظ امنیت اسناد است و با خیالی راحت می‌توان به آن اعتماد کرد زیرا اعتبارسنجی آن توسط موسسات معتبر و شناخته‌شده انجام می‌شود.
امضای دیجیتال کجا کاربرد دارد؟
از آنجایی که امضای دیجیتال مبتنی بر احراز هویت و محرمانه‌بودن اطلاعات افراد است می‌توان از آن در موارد مختلفی استفاده کرد که در ادامه به بررسی چند نمونه از آن‌ها می‌پردازیم.
۱. خدمات دولتی
به کمک امضای دیجیتال، اسناد و مدارک دولتی با امنیت بالا و هزینه پایین می‌توانند قابلیت انتقال و جا‌به‌جایی داشته باشند. همچنین به کمک این امضا سرعت ثبت شرکت‌ها، آماده‌سازی اظهارنامه‌های مالیاتی و دیگر خدمات دولتی به طرز قابل توجهی بالا خواهد رفت.
۲. بهداشت و سلامت
ظرفیت‌های بالقوه بسیار زیادی در حوزه بهداشت و سلامت، در رابطه با امضای دیجیتال وجود دارد. برای مثال از این امضا می‌توان به منظور تسریع در فرآیندهای تجویز و دریافت دارو و یا ثبت و انتقال اسناد و مدارک پزشکی استفاده کرد.
۳. تولید و صنعت
امضای دیجیتال ابزاری مطمئن و امن برای حفظ و حراست از اسناد مهم و محرمانه کارخانه‌ها و محافظت از طرح‌های تولیدی است که می‌تواند مانع دزدی یا تقلب در طرح‌های صنعتی شود.
۴. خدمات مالی
گسترده‌ترین و اصلی‌ترین کاربرد امضای دیجیتال، در حوزه خدمات مالی است. به کمک این روش بانک‌ها و موسسات خدمات مالی، می‌توانند به‌صورت ایمن و سریع اسناد مالی را در میان بانک و مشتریان جا‌به‌جا کنند. استفاده از این روش سبب افزایش سرعت و امنیت و البته کاهش هزینه‌ها می‌شود.
۵. رمز ارزها
یکی از مهم‌ترین کاربردهای امضای دیجیتال، حوزه رمز ارزها است. شما می‌توانید به کمک کلید خصوصی، به کیف پول خود دسترسی داشته باشید و تمامی تراکنش‌های مورد نظر خود را انجام دهید.
تفاوت امضای دیجیتال با امضای الکترونیک؟
در مقایسه این دو نمونه امضا باید گفت که کار کردن و استفاده از امضای الکترونیکی آسان‌تر از امضای دیجیتال است و با این‌که از پشتوانه قانونی برخوردار است، امنیت و اعتبار پائین‌تری در مقایسه با امضای دیجیتال دارد. در ادامه به بررسی سایر تفاوت‌های این دو نوع امضا می‌پردازیم.
- امضای دیجیتال همانند نوعی اثر انگشت در قالب یک پیام رمزنگاری شده است که بالاترین سطح امنیت را دارد. اما امضای الکترونیکی تنها یک نسخه اسکن‌شده از امضای دست‌نویس افراد است و از درجه امنیت کمتری برخوردار است.
- امضای دیجیتال، قابلیت تصدیق اسناد را دارد، به این معنا که سند مورد نظر متغییر نخواهد بود و گیرنده، سند را دقیقا با جزئیات ارسالی توسط فرستنده دریافت می‌کند. همچنین در آینده نیز امکان طرح ادعایی خلاف آن‌چه که در سند قید شده یا انکار امضا وجود ندارد اما امضای الکترونیک مصادیق گوناگون و دایره گسترده‌ای دارد. در واقع امضای الکترونیکی می‌تواند هرگونه علامت یا تصویر الکترونیکی یک امضای کاغذی باشد. بنابراین امضای الکترونیک برخلاف امضای دیجیتال، قابلیت تصدیق ندارد.
- امضای دست‌نویس و امضای الکترونیک همیشه یکسان هستند درحالی‌که امضای دیجیتال برای هر سند، یک امضای خاص همان سند و منحصربه‌فرد است.
- امضای الکترونیک تنها برای تایید یک سند کاربرد دارد، درحالی‌که امضای دیجیتال با هدف حفظ امنیت سند و جلوگیری از هرگونه تحریف و دستکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- امضای الکترونیک اعتبارسنجی نمی‌شود اما امضای دیجیتال توسط سازمان‌ها و موسسات معتبر تایید می‌شوند.
- امضای الکترونیک فاقد هرگونه استاندارد است اما امضای دیجیتال دارای استانداردهای مشخص و رمزنگاری شده است.
API امضای الکترونیکی چیست؟
API امضای الکترونیکی همان رابط برنامه‌نویسی کاربردی است که توسعه‌دهندگان می‌توانند از آن برای بهبود برنامه‌های کاربردی خود با توابع e-Signature استفاده کنند.
امروزه ابزارهای امضا الکترونیکی زیادی وجود دارد و شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف از فریلنسر گرفته تا مشاغل کوچک و متوسط می‌توانند از آن‌ها برای بهبود فرآیندهای تجاری خود استفاده کنند. توسعه‌دهندگانی که قصد دارند توابع e-Signature را به برنامه‌های خود اضافه کنند ابتدا باید APIهای مناسب برای انجام این کار را پیدا کنند.
ده API امضای دیجیتال محبوب از دید وب‌سایت Programmable Web
- Signable API
- PandaDoc API
- GoSigner API
- Adobe Sign API
- Rocket Sign API
- Certisign Signature API
- Hello Sign API
- HR Cloud API
- PDF.co API
- DocuSign API
این APIها می‌توانند توابعی برای امضای الکترونیکی اسناد، ادغام، ویرایش نوشته‌ها و… ارائه دهند.
کلام آخر
امضای دیجیتال توانسته بستری مناسب برای تحقق دولت الکترونیک در کشورهای مختلف را فراهم کند. امضای دیجیتال وسیله‌ای است که علاوه‌بر منحصربه‌فرد بودن، برای شناسایی هویت افراد و اصالت سند نیز استفاده می‌شود. همچنین می‌تواند مدرکی دال بر رضایت آگاهانه صاحب خود امضا باشد. به این ترتیب استفاده از امضای دیجیتال سبب ایجاد شفافیت بیشتر در مراودات مالی و پیشگیری از بروز اقدامات خلاف قانون خواهد بود.
در شبکههای اجتماعی به اشتراک بگذارید
