پادیوم بلاگ
شهرداری هوشمند مشهد

شهرداری مشهد؛ اولین شهر هوشمند ایران

صبا محبی
کسب و کار ، مقالات

در سال ۲۰۲۱ مقاله‌ای با عنوان « چگونه APIها شهرهای هوشمند را قوی‌تر می‌کنند؟» در مجله‌ی فوربس منتشر شد. این مقاله با این موضوع آغاز شد که شهرهای هوشمند با استفاده از فناوری‌های روز به دنبال ساخت تجربه‌ی بهتر برای شهروندان و کسب‌وکارها در بخش‌های مختلف مانند بهداشت و درمان و حمل و نقل هستند. نویسنده‌ی این مقاله در همین راستا APIها را به عنوان جزء حیاتی شهرهای هوشمند معرفی کرده و گفته که شهرداری‌ها برای ساخت یک شهر هوشمند لازم است رویکرد APIمحور اتخاذ کنند و این رویکرد مدولار و متمرکز به آن‌ها کمک می‌کند داده‌های بهتری را جمع‌آوری کنند و بر اساس آن‌ها مدیریت شهری بهتری داشته باشند. علاوه بر این دسترسی به چنین داده‌هایی به مراکز تحقیقاتی، کارآفرینان و NGOها کمک می‌کند تصمیم‌گیری آگاهانه‌تری داشته باشند. 

در ادامه‌ی این مقاله Chelsea Collier سردبیر مجله‌ی large for Smart Cities Connect گفته است که کلید موفقیت شهر هوشمند در ارتباط و همکاری متقابل است. دسترسی سریع و یکپارچه به داده‌های در لحظه (real-time) برای بررسی اثربخشی زیرساخت‌های قدیمی، شناسایی فرصت‌های بهبود و توانمندسازی شهرها برای تلفیق تکنولوژی و خدمات شهر هوشمند بسیار مهم است. APIها می‌توانند معماری چنین تحول بنیادینی در داده‌محوری شهرداری‌ها باشند.  

در ایران جایگاه APIها در شهرها چگونه است؟ 

در ایران خلا بسیاری در زمینه‌های یکپارچه‌سازی داده‌ها و هوشمندسازی شهرها وجود دارد. در واقع به جز چند شهر بزرگ، رد و نشانی از هوشمندسازی در سایر شهرها نمی‌توانیم مشاهده کنیم. این موضوع تا حد بسیاری به طرز فکر مدیران شهرداری‌ها بستگی دارد. یکی از پیشرو‌ترین شهرداری‌های ایران، شهرداری مشهد است. شهرداری مشهد هم در زمینه‌ی جمع‌آوری داده‌ها فعالیت‌های ارزشمندی کرده، هم این داده‌ها را در قالب API در اختیار پلتفرم پادیوم قرار داده تا به افراد حقیقی و حقوقی کمک کند، از این داده‌ها برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنند. 

شهرداری مشهد؛ بازیگر مهم Open API در ایران

مهدی بدیع، مدیر عامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری مشهد، در تیر ماه ۱۴۰۱ گفته است که اتحادیه‌ی بین‌المللی ارتباطات، مشهد به عنوان سومین شهر هوشمند در خاورمیانه و اولین شهر هوشمند در ایران انتخاب شده است. یکی از معیارهای مهم در زمینه‌ی سنجش میزان هوشمندی شهرها، اهمیت دادن آن‌ها به open data است. مشهد در این زمینه یکی از سرآمدهاست. در حال حاضر در پادیوم APIهای بسیاری از سازمان فاوای شهرداری مشهد قرار دارد و به زودی موارد بیشتری هم در پلتفرم پادیوم قرار می‌گیرد. در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا می‌شویم: 

وب‌سرویس‌های تشخیص کیفیت هوا 

این وب‌سرویس بر اساس داده‌های پایگاه‌های هواشناسی شهر مشهد ایجاد شده و به صورت رایگان در اختیار تیم‌های توسعه‌ی اپلیکیشن و تحقیقاتی قرار می‌گیرد. نمونه‌ای از اپلیکیشن‌هایی که از اینگونه APIها استفاده می‌کند، اپلیکیشن airvisual است که در سطح دنیا بسیار محبوب است. پس اگر به دنبال خلق چنین ابزاری در ایران هستید، این API  برای داده‌های مشهد بسیار مناسب است. 

وب‌سرویس زمان رسیدن اتوبوس به ایستگاه 

این API  بر اساس اطلاعاتی است که سیستم GIS  اتوبوس‌رانی مشهد جمع‌آوری می‌کند. البته در این API بر اساس الگوریتم‌های ریاضی فرایند پیش‌بینی و تخمین زمان هم انجام می‌شود و دیتا خام نیست. 

وب‌سرویس جستجوی متوفیان

یکی از وب‌سرویس‌های کاربردی دیگر در شهرداری مشهد، جستجوی متوفیان است. در این وب‌سرویس با گرفتن نام و نام خانوادگی، ردیف و قطعه و محل دفن در آرامستان‌های شهر مشهد را می‌توان به کاربر نشان داد.

وب‌سرویس تبدیل نقطه به آدرس 

این وب‌سرویس یکی از جذاب‌ترین سرویس‌هایی است که فروشگاه‌های اینترنتی و گروه‌های تحقیقاتی می‌توانند از آن استفاده کنند. 

وب‌سرویس مسیریابی 

این وب‌سرویس نیز بخشی از وب‌سرویس‌های نقشه‌ای شهرداری مشهد است که برای محصولاتی مانند تاکسی‌های اینترنتی می‌تواند ارزشمند باشد. مزیت این وب‌سرویس نسبت به سایر نقشه‌ها این است که شهرداری از جدیدترین تغییرات شهری مطلع است و این سرویس دیتای جدیدتری نسبت به سایر نقشه‌هاست. 

وب‌سرویس استعلام ظرفیت لحظه‌ای پارکینگ

این وب‌سرویس می‌تواند به محصولات فناورانه کمک کند که وضعیت ظرفیت پارکینگ‌ها را به صورت لحظه‌ای به کاربران نشان دهند. 

وب‌سرویس استعلام عوارض خودرو 

این وب‌سرویس برای استعلام عوارض خودرو در شهر مشهد است. این عوارض مختص خروجی‌ها و ورودی‌های شهر مشهد است.