در طی دهه گذشته تعداد فروشگاه‌های اینترنتی در ایران و جهان به طور دائم در حال رشده بوده است. راحتی خرید بدون نیاز به مراجعه حضوری، امکان بازگشت کالا و قیمت مشخص و قابل مقایسه باعث شده است تا هر روز افراد بیشتری به خرید آنلاین روی بیاورند. طبق آخرین آمار در حال حاضر نزدیک به ۲.۱۴ میلیارد نفر در جهان خریدهای خود را به صورت اینترنتی انجام می‌دهند. پیش‌بینی می‌شود ارزش خرید‌های اینترنتی در سال ۲.۲۳ به ۶.۵ تریلیون دلار برسد که در مقایسه با ۳.۵۳ تریلیون دلار در سال ۲۰۱۹، رشد قابل توجهی است.

بنابراین تعجبی ندارد که به طور روزافزون شاهد افزایش تعداد فروشگاه‌های اینترنتی هستیم. این فروشگاه‌ها بخشی از کسب‌و‌کارهای آنلاینی هستند که برای ارائه خدمات خود نیاز به درگاه پرداخت دارند. حجم تقاضا‌ و ورود فناوری‌های جدید به عرصه بانکداری باعث شد تا شرکت‌ها و استارتاپ‌های مختلف برای ورود به حوزه پرداخت و ارائه درگاه تمایل زیادی داشته باشند.

حالا ما در این مقاله به معرفی انواع درگاه پرداخت و نحوه دریافت درگاه پرداخت مستقیم بانکی و واسط می‌پردازیم. اما قبل از هز چیز پیشنهاد می‌کنیم اگر به دنبال یک درگاه پرداخت اینترنتی برای سایت خود هستید، یادداشت زیر را بخوانید.

همچنین اگر به دنبال درگاه پرداختی کامل و بدون کارمزد هستید، پیشنهاد می‌کنیم فرم زیر را پر کنید تا همکاران ما با شما تماس بگیرند:

یک تاریخچه مختصر از درگاه‌های پرداخت

در سال ۲۰۰۶ میلادی یک شرکت هلندی به نام Adyen اولین درگاه پرداخت آنلاین را راه‌اندازی کرد. این شرکت که متشکل از چند کارآفرین جوان بود، از ناهم‌گام بودن پیشرفت اقتصادی و فناوری‌های مالی ناراضی بودند. معرفی درگاه پرداخت Adyen نه تنها برای همیشه صحنه اقتصادی دنیا را تغییر داد، بلکه بنیان‌گذاران آن را هم غافلگیر کرد. در حال حاضر غول‌های اینترنتی نظیر اوبر و اسپاتیفای از درگاه پرداخت این شرکت استفاده می‌کنند و تنها در سال ۲۰۱۹ میلادی، درگاه Adyen موفق شد ۲۴۰ تریلیون یورو را پردازش کند.

نحوه کار درگاه‌های پرداخت

ایده فرایند پرداخت در درگاه‌های پرداخت از ابتدا بسیار ساده بود و درگاه‌های امروزی نیز هنوز با استفاده از همان اصول اولیه توسعه داده می‌شوند. مراحل پرداخت درگاه‌ها به صورت زیر است:

• مشتری درخواست خرید را در وب‌سایت یا اپلیکیشن ثبت می‌کند
• درخواست خرید توسط مرورگر یا اپلیکیشن رمزنگاری شده و به سرور فروشنده ارسال می‌شود
• فروشنده درخواست را برای درگاه پرداخت ارسال می‌کند
• درگاه پرداخت پیام را رمزگشایی و اطلاعات آن را برای بانک می‌فرستد
• بانک اطلاعات را بررسی و بعد از تایید اعتبار حساب، تراکنش مالی را انجام می‌دهد و پیام تایید (یا تایید در مواردی مانند کمبود وجه) را به درگاه ارسال می‌کند
• درگاه پیام دریافت شده را به وب‌سایت فروشنده ارسال می‌کند

تمام این فرایند کمتر از سه ثانیه زمان می‌برد. با این شرکت‌ها و افراد با نبوغ زیادی برای به سرانجام رسیدن هر تراکنش به طور مداوم در حال تلاش و بهبود فرایندها هستند. 

معرفی درگاه پرداخت مستقیم

برای راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار آنلاین به یک درگاه پرداخت نیاز است. در حالت کلی درگاه‌های پرداخت به دو نوع مستقیم و واسط تقسیم می‌شوند که هر کدام مزایا و معایب خودشان را دارند. هر کسب‌و‌کار بسته به نیاز خود می‌تواند از یک یا هر دو نوع درگاه استفاده کند. در این قسمت به تفاوت‌های هر کدام از این درگاه‌ها می‌پردازیم.

درگاه پرداخت مستقیم توسط PSP (مخفف عبارت Payment Service Provider) به کسب‌وکارها ارائه می‌شود. شرکت‌های PSP به عنوان ارائه‌کنندگان خدمات پرداخت، از سال ۱۳۸۳ کار خود را شروع کردند و به طور مستقیم تحت نظارت بانک مرکزی فعالیت می‌کنند. درگاه‌های پرداخت مستقیم (IPG) عضوی از شبکه شاپرک بوده و بانک‌ها موظف هستند برای ارائه خدمات پرداختی و درگاه با این شرکت‌ها همکاری کنند. در حال حاضر ۱۲ شرکت PSP در ایران داریم که لیست آن‌ها به شرح زیر است:

• شرکت آسان پرداخت پرشین
•  شرکت الکترونیک کارت دماوند
•  شرکت به پرداخت ملت
•  شرکت پرداخت الکترونیک پاسارگاد
•  شرکت پرداخت الکترونیک سامان
•  شرکت پرداخت نوین آرین
•  شرکت تجارت الکترونیک پارسیان
•  شرکت پرداخت الکترونیک سداد
•  شرکت فراپردازان اروند امید
•  شرکت فن آوا کارت
•  شرکت کارت اعتباری ایران کیش
•  شرکت پرداخت الکترونیک سپهر

برای دریافت درگاه‌های مستقیم نیاز است تا به طور مستقیم درخواست خود را برای هر شرکت PSP ثبت کنید. تا چند وقت پیش نیاز بود تا برای دریافت این درگاه‌ها به بانک مراجعه و مراحل اداری را طی کنید، اما با گذشت زمان فرایند ثبت‌نام این درگاه‌ها نیز مانند درگاه‌های واسط دیجیتالی شد. به طور کلی مزایا و معایب درگاه‌های پرداخت مستقیم را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:

مزایا

• رسمیت بخشیدن به ماهیت کسب‌و‌کار
• رایگان و بدون کارمزد

معایب

• تسویه حساب پایا بعد از ۲۴ ساعت و در سیکل صبح
• عدم امکان ساخت درگاه برای پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی

تفاوت درگاه پرداخت مستقیم و واسط

درگاه‌های پرداخت غیر مستقیم در ابتدا به عنوان راهکاری برای دسترسی کسب‌وٰکارهای شخصی و کوچک به درگاه پرداخت ابداع شدند. به شرکت‌های ارائه‌دهنده درگاه غیر مستقیم پرداخت‌یار می‌گویند که با کسب مجوزهای لازم از بانک مرکزی، به عنوان واسط بین مشتری و شرکت PSP عمل می‌کنند.  درگاه‌های پرداخت غیر مستقیم در ازای خدمات خود درصدی از مبلغ هر تراکنش را برمی‌دارند.

با دیجیتالی شدن فرایند ثبت‌ نام شرکت‌های PSP و تغییر قوانین مربوط به مالیات، برتری پرداخت‌یارها نسبت به PSPها تا حد زیادی زیر سوال رفت، با این حال هنوز هم بسیاری از کسب‌و‌کارهای خرد از درگاه‌های واسط استفاده می‌کنند.

در حال حاضر بیش از صد پرداخت‌یار مجوز فعالیت در کشور را دارند که لیست کامل آن‌ها را می‌توانید در سایت شاپرک ببینید اما تنها پنج بانک آینده، ایران‌زمین، سامان، پارسیان و شهر در فرایند پرداخت‌یاری فعال هستند. مزایا و معایب درگاه‌های پرداخت مستقیم را می‌توان به صورت زیر بیان کرد:

مزایا

تنوع تعداد شرکت‌های ارائه‌کننده و امکان انتخاب

امکان پیگیری آنی تراکنش‌ها

امکان ساخت درگاه برای پیام‌رسان‌ها

وجود امکانات جانبی و پشتیبانی بهتر

معایب

دریافت کارمزد از تراکنش‌ها

آیا درگاه پرداخت مستقیم همان درگاه پرداخت شخصی است؟

در یک کلام، خیر! درگاه پرداخت شخصی در واقع یک لینک پرداخت است که افراد می‌توانند با استفاده از آن مبالغ تا سقف ۵۰ میلیون تومان را دریافت کنند. درگاه‌های پرداخت شخصی منحصر به کسب‌و‌کارها نیستند و افراد می‌توانند برای تبادلات مالی شخصی خود نیز از آن‌ها استفاده کنند. برای مثال در مواقعی که قرار است شخص دیگری مبلغی را برای شما کارت‌به‌کارت کند به اپ یا عابربانک دسترسی ندارد، شما می‌توانید با استفاده از درگاه شخصی یک لینک پرداخت بفرستید و مبلغ را دریافت کنید.

همچنین در مواقعی که شما دوست ندارید اطلاعاتی نظیر شماره‌کارت را در اختیار پرداخت‌کننده قرار دهید (برای مثال موقع فروش یک جنس در دیوار)، می‌توانید با استفاده از درگاه شخصی تبادلات مالی خودتان را به سرانجام برسانید.

یکی از ویژگی‌های اصلی درگاه‌های پرداخت شخصی امکان دریافت درگاه بر روی هر شماره‌حساب است. به این ترتیب افرادی که چندین منبع درآمد و گردش حساب دارند می‌توانند با دریافت درگاه‌های مجزا و جدا کردن شماره‌حساب هر منبع درآمد، به تبادلات مالی خود نظم ببخشند.

آیا درگاه پرداخت مستقیم کارت به کارت به راحتی قابل دریافت است؟

برای دریافت درگاه‌های پرداخت مستقیم باید در سایت ارائه‌کننده ثبت‌نام و بعد از پر کردن فرم درخواست، مدارک هویتی مانند کارت ملی، شناسنامه یا… را بارگذاری کنید. پس از تایید مدارک هویتی، درگاه پرداخت شخصی شما ایجاد می‌شود.

شرکت‌های ارائه‌کننده درگاه پرداخت شخصی به طور معمول یک مبلغ ثابت را دریافت می‌کنند که از مبلغ کارمزد کارت‌ به ‌کارت کمتر است و این هزینه از دارنده درگاه دریافت می‌شود.

کدام درگاه پرداخت برای من مناسب‌تر است؟

به طور خلاصه اگر کسب‌و‌کار شما مقیاس‌پذیر است و یا در حوزه ‌B2B کار می‌کنید، درگاه پرداخت مستقیم مانند درگاه اینترنتی بانک پاسارگاد برای شما مناسب‌تر است. با وجود کم شدن فاصله درگاه‌های مستقیم و واسط از نظر خدمات و اعتبار، مشتریان کماکان به درگاه‌های پرداخت مستقیم بیشتر اعتماد می‌کنند.

اما اگر کسب‌و‌کار شما کوچک است و در یک حوزه خاص کار می‌کنید و یا نیاز دارید هر چه سریع‌تر درگاه را دریافت و فروش را شروع کنید، درگاه‌های پرداخت واسط گزینه مناسبی برای شما هستند.

در آخر نیز اگر یک کسب‌و‌کار شخصی دارید و پرداخت‌های شما بیشتر به صورت کارت‌به‌کارت است، می‌توانید از درگاه‌های پرداخت شخصی استفاده کنید.

در طی سال‌های اخیر افزایش تعداد کسب‌و‌کارهای خانگی و کوچک باعث شده تا قوانین نظارتی و مالیاتی مطابق با این تغییرات بهینه شوند. از این رو شرکت‌های PSP با به‌روز کردن قوانین و فناوری‌های خود فرایند دریافت درگاه را برای کسب‌و‌کارهایی در اندازه‌های مختلف تسهیل کرده‌اند. در چنین شرایطی، راه‌اندازی یک کسب‌و‌کار معتبر ساده‌تر شده است. نظر شما چیست؟ آیا تا به‌حال تجربه دریافت درگاه مستقیم یا واسط را داشته‌اید؟

سوالات متداول