استارتاپ یونیکورن: آیا یونیکورن‌ها در ایران هم پیدا می‌شوند؟
یونیکورن شدن آرزوی هر استارتاپی است. یونکیورن‌ها نه تنها برای سرمایه‌گذاران ارزش فوق‌العاده ایجاد می‌کنند، بلکه می‌توانند در رشد و توسعه اقتصاد کشور میزبان نیز تاثیر بسزایی داشته باشند. اما استارتاپ یونیکورن چیست؟ و چطور یک استارتاپ می‌تواند یونیکورن شود؟
استارتاپ یونیکورن چیست؟
در دنیای مالی و کسب‌و‌کاری یونیکورن استارتاپی است که ارزش آن بیش از یک میلیارد دلار باشد. رسیدن به این سطح کار آسانی نیست (دلیل نام‌‌گذاری یونیکورن) و از عهده هر استارتاپی برنمی‌آید. برای یونیکورن شدن یک استارتاپ باید ویژگی‌های زیر داشته باشد:
- یک ایده خلاقانه و نوآورانه
- چشم‌اندازی شفاف و مشخص برای رشد و توسعه
- طرح کسب‌و‌کار کامل و جامع
- رابطه خوب و مطمئن با سرمایه‌گذاران
عبارت یونیکورن اولین بار توسط آیلین لی، بنیانگذار Cowboy Ventures در مقاله‌ای با عنوان «باشگاه یونیکورنی‌ها: یادگیری از استارتاپ‌های میلیارد دلاری» استفاده شد. در این مقاله لی استارتاپ‌های حوزه فناوری که در دهه ۲۰۰۰ میلادی بنیانگذاری شدند را بررسی کرده و تخمین زد حدود ۰.۰۷ درصد آن‌ها به ارزش‌گذاری یک میلیارد دلاری می‌رسند. لی در ادامه عنوان می‌کند که چنین استارتاپ‌هایی آنقدر کمیاب‌اند که پیدا کردن آن‌ها به سختی پیدا کردن یک یونیکورن است.
اولین یونیکورن‌ها در دهه ۹۰ پا به عرصه گذاشتند و گوگل (آلفابت) سوپر یونیکورن (ارزش بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار) این دهه بود. در دهه ۲۰۰۰ نیز متا (فیسبوک) سوپر یونیکورنی بود که متولد شد. شرکت‌هایی نظیر Airbnb، Epic Games، Robinhood و SoFi یونیکورن‌های محبوبی‌اند که طی سال‌های اخیر پا به عرصه وجود گذاشته‌اند.
استراتژی خروج یونیکورن‌ها
استارتاپ‌های یونیکورن سه گزینه مشخص برای خروج دارند:
خصوصی ماندن: برخی از بنیان‌گذاران دوست دارند استارتاپ خود را خصوصی نگه دارند. این کار کنترل بیشتری به آن‌ها می‌دهد اما ظرفیت رشد را محدود کرده و باید به طور مداوم در حال پیدا کردن سرمایه‌گذاران جدید باشند.
عمومی شدن: راه دیگر عرضه عمومی سهام در بازار است. به این ترتیب شرکت‌ها سرمایه لازم برای رشد و توسعه را به دست می‌آورند و سرمایه‌گذاران نیز سود خود را با فروش سهام در بازار کسب می‌کنند. اما با عمومی شدن شرکت کنترل بنیان‌گذاران را محدود می‌کند.
فروش شرکت: برخی از بنیان‌گذاران نیز ممکن است در میانه راه به فکر ایده جدیدی باشند و یا تصمیم بگیرند بازنشستگی زودهنگام را تجربه کنند. در چنین شرایطی یک خریدار پیشنهاد خرید را ارائه کرده و شرکت به همراه تمام امتیاز‌های آن را تصاحب می‌کند.
چطور یک استارتاپ یونیکورن می‌شود؟
ارزش یک یونیکورن توسط سرمایه‌گذاران و بر اساس پیش‌بینی‌های بلندمدت برای رشد و توسعه مشخص می‌شود. این یعنی ارزش‌گذاری یونیکورن‌ها هیچ ربطی به عملکرد مالی آن‌ها ندارد. در واقع بسیاری از این استارتاپ‌ها در آغاز و یا حتی برای سال‌ها به‌ندرت سودی کسب می‌کنند. در برخی موارد، مانند زمانی که یک استارتاپ در حوزه و صنعت خود اولین است، کار سرمایه‌گذاران به دلیل نبود مدل‌های کسب‌و‌کار پیشین کمی سخت است. در چنین شرایطی، پیش‌بینی وضعیت کسب‌و‌کار به سادگی ممکن نیست.
نمونه‌هایی از استارتاپ یونیکورن
از زمانی که لی مقاله خود را منتشر کرده است، تعداد یونیکورن‌ها افزایش چشمگیری داشته است. در سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۰۰۰ یونیکورن در سراسر وجود داشته که در مجموع ارزش آن‌ها به سه هراز و ۵۱۶ میلیارد دلار می‌رسد. برخی از معروف‌ترین یونیکورن‌ها شامل Uber، Space X، Palantir، Pinterest (در آمریکا) و Xiaomi Didi در چین می‌شود.
استارتاپ Nuro
استارتاپ Nuro یکی از یونیکورن‌های فعال در حوزه وسایل نقلیه خودران است که توسط دو مهندس پروژه Waymo در سال ۲۰۱۶ میلادی بنیانگذاری شد. این شرکت با دریافت ۹۴۰ میلیون دلار سرمایه از سافت‌بنک تبدیل به یک یونیکورن شد. این شرکت تمرکز خود را بر تولید وسایل نقلیه تحویل کالای محلی بدون آلایندگی گذاشته است.
استارتاپ Instacart
اپکلییشن تحویل خواروبار Instacart دیگر یونیکورن محبوبی است که نزدیک به ۲.۷ میلیارد سرمایه جذب کرده است. این شرکت در سال ۲۰۱۲ بنیانگذاری شده و در سال ۲۰۲۲ برای سازگاری با شرایط بازار، ارزش خود را از ۳۹ میلیارد دلار به ۲۴ میلیارد دلار کاهش داد.
یونیکورن‌ها در ایران
در حال حاضر به دلایل گوناگون از جمله عدم امکان رقابت در بازار جهانی و نبود سرمایه‌گذار خارجی، یونیکورن شدن استارتاپ‌های ایرانی آرزویی است که دسترسی به آن آسان نیست. در شرایطی که حتی سقف بازار برخی از بزرگترین استارتاپ‌های ایرانی در رقم‌های چندده میلیون و چندصد میلیون دلار باقی مانده، نمی‌توان انتظار داشت که ارزش استارتاپ به یک میلیارد دلار برسد. این در شرایطی است که هند چندی پیش ۱۰۰مین یونیکورن خود را جشن گرفت. هرچند هیچ چیزی در آینده غیرممکن نیست، اما با شرایط فعلی دیدن یونکیورن ایرانی خیالی است که تنها در خواب ممکن است.
در شبکههای اجتماعی به اشتراک بگذارید
