پادیوم بلاگ

حضور اینترنت اشیا در حوزه‌های مختلف در سال ۲۰۲۱

ثمین رادفر
مقالات

ما در عصر اطلاعات زندگی می‌کنیم و در تمام جنبه‌های زندگی، شاهد رشدی انفجاری در تولید داده‌ و ظرفیت ذخیره‌سازی آن در حوزه‌های گوناگون هستیم. مثلا ساعت‌های هوشمند را در نظر بگیرید. آن‌ها می‌توانند با ردیابی هر قدمی که برمی‌داریم، ضربان قلب ما را ثبت کنند. تلفن‌های هوشمند نیز در هر لحظه از موقعیت مکانی، سرگرمی‌ها و مکان‌های تفریحی موردعلاقه‌ی ما و کالاهایی که قصد خرید آن‌ها را داریم، آگاه هستند. بنابراین می‌توانیم بگوییم که همه‌ی ما به نوعی در حال ورود به دنیای اینترنت اشیا هستیم ایده‌ی اصلی اینترنت اشیا این است که اشتراک‌گذاری و تحلیل داده‌ها به شکلی سریع و دقیق انجام شود. در ادامه می‌خواهیم به بررسی فرصت‌های تجاری جذاب اینترنت اشیا و آینده اینترنت اشیا در بازارهایی مانند بهداشت و درمان، خرده‌فروشی، کشاورزی، تولید و بانکداری بپردازیم.

اینترنت اشیا (IOT) چیست؟

اگر بخواهیم به شکلی ساده اینترنت اشیا را تعریف کنیم، باید بگوییم : «اینترنت اشیا، شبکه‌ای از دستگاه‌ها، ماشین‌ها و رایانه‌های متصل به اینترنت است که UIDهای (یا شناسه‌های منحصر به فرد) خود را دارند و می‌توانند داده‌ها را بدون دخالت انسان جمع‌‌آوری کرده و به اشتراک بگذارند.» دستگاه‌های اینترنت اشیا، با ثبت و انتقال داده‌ها، فرآیندهای مهم را کنترل می‌کنند. علاوه بر این، بهره‌وری را افزایش می‌دهند و به شرکت‌ها اجازه می‌دهند تا تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.

Bain & Company، یکی از برترین شرکت‌های مشاور مدیریت در جهان، ادعا می‌کند که درآمد حاصل از فروش دستگاه‌های اینترنت اشیا تا سال ۲۰۲۰، ۴۵۰ میلیارد دلار افزایش می‌یابد. حدود ۹۰ درصد از صاحبان مشاغلی که در یک نظرسنجی شرکت داشتند، به پیاده‌سازی اینترنت اشیا فکر می‌کردند. ۲۰ درصد از آن‌ها نیز آماده‌ی سرمایه‌گذاری در این فناوری مهم بودند. انتظار می‌رود تا سال ۲۰۲۱، درآمد حاصل از بازار اینترنت اشیا که شامل سخت‌افزار، نرم‌افزار، یکپارچه‌سازی سیستم‌ها و خدمات داده‌ای و مخابراتی است، ۵۲۰ میلیارد دلار رشد کند.

در ادامه چند مورد از کاربردهای‌های اینترنت اشیا در حوزه‌های مختلف ارائه می‌شود.

فرصت‌های تجاری اینترنت اشیا

۱. اینترنت اشیا در حوزه بهداشت و درمان

بهداشت و درمان حوزه‌ای است که ایده‌های اینترنت اشیا برای اولین بار در آن پیاده‌سازی شده است. کشورهای پیشرفته، مانند ایالات متحده‌ی آمریکا (که بزرگ‌ترین بازار اینترنت اشیا در جهان را دارد)، مدتهاست نقش اینترنت اشیا در اتوماسیون و جلوگیری از خطاهای انسانی را مورد توجه قرار داده‌اند.
پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۵، سرمایه‌گذاری در پروژه‌های مربوط به بازار اینترنت اشیا در مراقبت‌های بهداشتی، تا ۵۳۴.۳ میلیارد دلار افزایش یابد. در این‌جا، ما ترندهایی را جمع‌آوری کرده‌ایم تا به شما در توسعه‌ی ایده‌های تجاری اینترنت اشیا در حوزه‌ی مراقبت‌های بهداشتی کمک کند:

– عملیات از راه دور و دستگاه‌های کنترل وضعیت بیمار:

یکی از کاربردهای اینترنت اشیا در حوزه‌ی بهداشت و درمان، استفاده از دستگاهی برای کنترل از راه دور بیماران است. این فناوری قبلاً در انگلستان و سایر کشورها مورد استفاده قرار گرفته است و وظیفه‌ی مراقبت‌های پزشکی از راه دور را به عهده دارد. دستگاه‌های الکترونیکی نظارت بر بیماران، از یک نمایش‌گر و چند سنسور مانیتورینگ، تشکیل شده‌‌اند که علائم حیاتی آن‌ها مانند فشار خون، درجه‌ی حرارت بدن، ضربان نبض و میزان تنفس را اندازه‌گیری می‌کنند و روی مانیتور، نمایش می‌دهند. مانیتورهای ECG و مانیتورهای EKG، از انواع مانیتورهای پزشکی هستند.

– محافظت از دستگاه‌های اینترنت اشیا در حوزه‌ی بهداشت و درمان:

بیش از ۸۰ درصد سازمان‌هایی که ایده‌های اینترنت اشیا را پیاده‌سازی کردند، در کار خود با حمله‌های سایبری نیز مواجه بودند. انتظار می‌رود که در آینده‌ای نزدیک، سیستم‌های دفاع سایبری برای محافظت از سیستم‌های الکترونیکی بیمارستان‌ها، به طور فعال توسعه یابند.

– شفافیت در سازمان‌های بهداشت و درمان:

به کمک اینترنت اشیا، بخش بهداشت و درمان شفاف‌تر و اقتصادی‌تر خواهد شد:
سیستم‌های حسابداری، سیستم‌های الکترونیکی ثبت بیماران و سایر رویکردهای اینترنت اشیا، موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها شدند. بیش از ۷۳ درصد سازمان‌هایی که در بخش بهداشت و درمان کار می‌کنند، تأیید کردند که هزینه‌های آن‌ها کاهش یافته و کیفیت خدمات آن‌ها پس از اجرای اینترنت اشیا بهبود یافته است.

۲. اینترنت اشیا در حوزه خرده‌فروشی

نمایش نقشه‌‌ی فروشگاه بر روی صفحه‌ نمایش تلفن هوشمند پس از ورود به فروشگاه،‌ پرداخت خودکار وجوه از حساب شما بعد از انتخاب محصول و خروج از فروشگاه، تنها یکی از آشکارترین ایده‌‌ اینترنت اشیا در صنعت خرده‌فروشی است. این ایده‌ها در کشورهایی مانند آمریکا و چین،‌ که مصرف‌گرایی یک هنجار و سبک زندگی است،‌ به واقعیت تبدیل خواهند شد. در ادامه به برخی از ترندهای بخش خرده‌فروشی اشاره می‌کنیم:

– برنامه‌ها و سیستم‌های پرداخت تلفن همراه:

امیدوارکننده‌ترین و ساده‌ترین فناوری که در شبکه‌های خرده‌فروشی پیاده‌سازی می‌شود، پرداخت خودکار است. حالا این فناوری چگونه کار می‌کند؟ هر محصول دارای برچسب الکترونیکی است که هنگام خروج از فروشگاه، سیستم سنسور، آن را می‌خواند و پرداخت خودکار انجام می‌شود. 

– تخفیف شخصی‌سازی شده:

اینترنت اشیا به شما اجازه می‌دهد با استفاده از خلاقیت خود، نرخ تبدیل را افزایش دهید:
ایده‌ی اول این است که می‌توانید هنگام ورود مشتری به فروشگاه، تخفیفی برای او در نظر بگیرید (سنسورها می‌توانند شخصی که برنامه‌ی فروشگاه را روی موبایل خود نصب کرده است، شناسایی کنند). دوم این‌که، می‌توانید وقتی مشتری، چندین بار به کالایی در فروشگاه نزدیک می‌شود، تخفیفی را برایش در نظر بگیرید. سوم این‌که، می‌توانید درخواست‌ خریداران خود را از طریق اینترنت ردیابی کنید و برای کالاهای درخواستی موجود در فروشگاه خود، تخفیفی ارائه دهید.

سیستم Beacons شرکت اپل، نمونه‌ای از ارائه‌ی تخفیف‌های شخصی‌سازی شده به مشتریان است. این برنامه با تشخیص مکان مشتری، به او این امکان را می‌دهد تا هنگام عبور از فروشگاهی خاص، از تخفیف‌های آن فروشگاه، با خبر شود.

– ربات‌ها و قفسه‌های هوشمند:

انتظار می‌رود که در آینده، از ربات‌ها و قفسه‌های هوشمند در فروشگاه‌های مختلف استفاده شود:
قفسه‌های هوشمند در وقت کارکنان فروشگاه،‌ صرفه‌جویی می‌کنند، زیرا می‌توانند به طور خودکار با آگاهی از خالی شدن قفسه‌ها و ردیابی کالاها، درخواست تامین مجدد کالا را به انبار ارسال کنند. همچنین می‌توانند برچسب‌های قیمتی را نشان دهند و از سرقت‌ رفتن کالاها نیز جلوگیری می‌کنند.

ربات‌ها نیز می‌توانند موجودی کالا در انبار را بررسی کنند و علاوه بر این، به مشتریان کمک می‌کنند تا  از تمام ویژگی‌های کالا مطلع شوند و کالای مناسب را به راحتی پیدا کنند. مزیت مهم استفاده از ربات‌ها این است که روبات‌ها می‌توانند به زبان‌های مختلف نیز با شما سخن بگویند!

– مطالعه‌ی رفتار مشتری:

این مورد یکی دیگر از فرصت‌های سرمایه‌گذاری اینترنت اشیا در حوزه‌ی خرده‌فروشی است. برای آگاهی از چگونگی چیدمان کالاها در مناطق فروش و شناخت رفتار مشتریان، سیستم ردیابی را در نقاط مختلف فروشگاه نصب کنید. این سیستم می‌تواند به طور خودکار اطلاعات دوربین‌ها، صندوق‌های فروش و برنامه‌های تلفن همراه مشتری را پردازش کند و سپس راه‌حل‌های فوری را در اختیارتان قرار دهد. 

– مدیریت شبکه‌ی خرده‌فروشی:

این فناوری به شما کمک می‌کند فروشگاه‌ها و انبارهای خود را از راه دور مدیریت کنید. مثلا، می‌توانید انبارها را به ردیاب‌های دما مجهز کنید و به کمک آن‌ها تنظیم خودکار دما را نیز انجام دهید. همچنین می‌توانید بر روی فرآیند تحویل محصولات جدید به فروشگاه‌ها و قیمت‌گذاری تأمین‌کنندگان، نظارت داشته باشید. معاملات خودکار و خرید خودکار محصول‌ها نیز از کاربردهای این فناوری هستند که روند انجام کارها را تا ۲۵ درصد سرعت می‌بخشند.

۳. اینترنت اشیا در حوزه کشاورزی

امروزه برای تولید محصول‌های کشاورزی بیش‌تر، با هزینه‌های پایین‌تر و مصرف بهینه‌ی منابع، از اینترنت اشیا استفاده می‌شود. بیایید ترندهای این فناوری در بخش کشاورزی را تجزیه‌وتحلیل کنیم:

– سنسورهای موجود در زمین کشاورزی:

در اطراف زمین کشاورزی، از سنسورهایی استفاده کنید که آماده بودن محصول برای برداشت را تشخیص دهند و گزارش مربوطه را به کشاورزان ارسال کنند. در این حوزه، ایده‌ی دیگری نیز وجود دارد که قبلاً در اروپا آزمایش شده است. سنسورها می‌توانند در خاک قرار بگیرند و دما، ترکیب‌ها و رطوبت خاک و رشد محصول‌ را کنترل کنند. داده‌های جمع‌آوری شده، می‌توانند در اطلاع از وضعیت کلی زمین، زمان آبیاری، سمپاشی و برداشت محصول به شما کمک کنند.  

– سنسورهای موجود در تجهیزات کشاورزی:

همان‌طور که می‌دانید تجهیزات مورد استفاده‌ی کشاورزان، میلیون‌ها دلار ارزش دارد. هرچه بهتر بتوانند کار خود را انجام دهند، بازدهی نیز بالاتر می‌رود!
هر کدام از تجهیزات کشاورزی که فرآیندهای معمول کشاورزی را به طور خودکار انجام می‌دهند، می‌توانند به سنسورهایی مجهز شوند. به کمک این سنسورها می‌توانید سلامت فنی تجهیزات را به طور مداوم کنترل کرده و از خرابی‌ آن‌ها جلوگیری کنید. این سنسورها هم‌چنین می‌توانند در لحظه، محل قرارگیری تجهیزات را گزارش دهند و عملکرد آن‌ها را پیش‌بینی کنند. 

– نظارت میدانی خودکار:

نظارت بر محصول مبتنی بر Drone، فرصت تجاری دیگری در حوزه‌ی اینترنت اشیا است. Drone‌ها یا پرنده‌های بدون سرنشین، تصویربرداری‌های چند بعدی و حرارتی را در حین پرواز انجام می‌دهند و یکی از مهم‌ترین ابزارها برای تجزیه‌وتحلیل خاک و زمین، آبیاری، نظارت بر محصول و … هستند.

اینترنت اشیا برای انتقال داده‌ها از دوربین پرنده‌های بدون سرنشین به یک پردازنده، به عنوان یک رسانه عمل می‌کند! داده‌هایی که از این طریق جمع‌آوری می‌شود، به کشاورزان کمک می‌کند تا کیفیت زمین کشاورزی و زمان مناسب کاشت محصول را به درستی شناسایی و پیش‌بینی کنند. 

– Robofarming:

هوش مصنوعی در حوزه‌ی کشاورزی پتاسیل‌های بالایی دارد. عملیاتی مانند کاشت، کوددهی، آبیاری، برداشت و انتقال محصول را می‌توان به کمک ربات‌ها و در چارچوب اینترنت اشیا به طور خودکار انجام داد. فراموش نکنید که توانایی ربات‌ها در مقایسه با نیروی انسانی، بسیار بیش‌تر است و نیازی به خوابیدن یا استراحت در وقت ناهار ندارند و در مناطق صعب‌العبور نیز می‌توان از آن‌ها استفاده کرد!

ردیابی مبدا:

می‌توانید به کمک این فناوری، بین مزارع و فروشگاه‌ها ارتباط برقرار کنید و از سلامت مشتری نهایی حفاظت کنید:
در حال حاضر در برخی از فروشگاه‌ها به کمک کدهای خاصی که روی محصول ثبت می‌شوند، می‌توانید از نحوه‌ی رشد این محصول (نحوه‌ی کشت، شرایط ذخیره‌ی محصول و موارد دیگر) با خبر شوید. بنابراین کشاورزانی که استانداردهای تولید را نقض کرده باشند، شناسایی خواهند شد!

۴. اینترنت اشیا در حوزه ساخت (تولید)

اینترنت اشیا، به کسب‌وکارهای فعال در این حوزه کمک می‌کند تا برای خودکارسازی بسیاری از فرآیندهای تجاری و نظارت آسان بر کیفیت محصول‌ها و مدیریت از راه دور تمام منابع، فناوری عملیاتی (OT) و فناوری اطلاعات را به هم پیوند دهند.

مهم‌ترین ایده‌های اخیر اینترنت اشیا در زمینه‌ی تولید (ساخت) را می‌توانید در بخش زیر ببینید:

سنسورهای هوشمند در ساخت:

اینترنت اشیا تولید را مقرون‌‌به‌صرفه و کارآمد می‌سازد. دستگاه‌های متصل به هم، برای نظارت بر فرآیند تولید و حمل‌ونقل کالاها، به شرکت‌ها کمک می‌کنند تا به دلایل وجود مشکل در کیفیت محصول‌ها و تاخیر در تولید، پی ببرند. 
حداقل ۳۵ درصد شرکت‌های تولیدی ایالات متحده‌ی آمریکا، برای دیجیتالی شدن بیش‌تر تولید، از سیستم‌های نظارت الکترونیکی، استفاده می‌کنند. علاوه بر این، در این شرکت‌ها، فرایندهای تولید معمول، به کمک ربات‌های مبتنی بر اینترنت اشیا انجام می‌شود!

چاپ سه بعدی برای کیفیت بهتر:

فناوری چاپ حجمی توسط تولیدکنندگان کوچک نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. ایجاد نمونه‌ی اولیه‌ از یک محصول واحد، به شما اجازه می‌دهد تا آسیب‌پذیری‌های مهم طراحی صنعتی را رفع کنید و زیان‌ ناشی از کاستی‌های موجود در محصول‌ها را کاهش دهید.
تا سال ۲۰۲۰، سود بازار فناوری در حوزه‌ی چاپ سه بعدی، ۳.۱ میلیارد دلار برآورد شده است. صنایع دفاعی، هوافضا و طراحی خودرو، از صنایع تولیدی فعال در این حوزه هستند. 

– هوش مصنوعی در هر سطح تولید:

استفاده از راهکارهای هوش مصنوعی در فرآیندهای تولید، باعث کنترل کیفیت بهتر و صرفه‌جویی در مصرف مواد می‌شود. تا پایان سال ۲۰۲۵، درآمد مشترک بازار هوش مصنوعی، به ۱۱۸.۶ میلیارد دلار می‌رسد. همچنین حداقل ۲۰ درصد از کل راه‌حل‌های هوش مصنوعی و اینترنت اشیا مربوط به مسائل تولیدی خواهد بود.
هوش مصنوعی در حوزه‌ی بازاریابی نیز رشد چشمگیری خواهد داشت. دستگاه‌های یکپارچه شده با اینترنت اشیا، تقاضای مشتری و رشد بازار را بررسی می‌کنند و محصولاتی را که به تولید انبوه ارسال می‌شوند، بهبود می‌بخشند!

۵. اینترنت اشیا در حوزه بانکداری

توسعه‌ی فناوری‌های موبایلی و اینترنت اشیا، تاثیر قابل‌توجهی بر صنعت بانکداری دارند. بیایید ایده‌های اصلی اینترنت اشیا در این صنعت را نیز با هم مرور کنیم:

راه‌حل‌های بانکی شخصی‌سازی شده:

توسعه‌ی اینترنت اشیا برای بخش بانکی می‌تواند تا حدی خطرآفرین باشد. فروشندگان و خریداران، کارفرمایان و کارکنان،‌ می‌توانند با استفاده از سیستم‌های مدیریت مالی خودکار مبتنی بر مدل کسب‌وکار همتا به همتا، بدون حضور واسطه‌ای مثل بانک‌ها، معامله‌های خود را انجام دهند. 

با این حال، بانک‌ها باید انعطاف پذیرتر شوند تا نیازهای مشتریان خود را برآورده کنند. آن‌ها می‌توانند به کمک کلان داده که زیر مجموعه‌ای از اینترنت اشیا محسوب می‌شود،  رفتار مشتریان را مورد تجزیه‌وتحیلیل قرار دهند. در حال حاضر،‌ موسسه‌های مالی، ۱۱۷.۴ میلیون دلار در استارتاپ‌های فناوری‌محور سرمایه‌گذاری کرده‌اند تا از طریق تجزیه‌وتحلیل حساب‌های بانکی و برنامه‌های بانکی تلفن همراه، رفتار مشتریان خود را مطالعه و بررسی کنند. 

هدف اصلی این است تا گزینه‌ی انعطاف‌پذیر‌تر، شخصی‌تر و قابل‌اعتمادتری  نسبت به مدل همتا به همتا، توسعه داده شود!

بانک اشیا (BoT) و حفاظت از داده‌ها:

مفهوم جدیدی از سوی موسسه‌های مالی ایالت‌ متحده‌ی آمریکا، معرفی شده است که بانک اشیا نامیده می‌شود. این مفهوم اشاره به زیرساخت جهانی اینترنت اشیا در تجارت دارد که به افراد حقیقی و مشتریان قانونی اجازه می‌دهد داده‌های مالی را در یک شبکه‌ی واحد، مبادله کنند (بدون نیاز به بانک‌ها).

پرداخت‌های بدون تماس (Contactless payment) و توانایی نظارت بر بودجه و همچنین کاهش زنجیره‌ی معامله‌ها (تراکنش‌ها)، از مزایای عمده‌ی BoT است!

نوآوری‌های مشابه قبلاً توسط Visa و MasterCard آزمایش شده است. متأسفانه، مدل‌های تجاری BoT‌گرا، در برابر حملات سایبری، آسیب‌پذیر هستند. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۸، ۱.۷ میلیون حساب بانکی تحت حملات سایبری قرار گرفتند. پیش‌بینی می‌شود در سال‌های آینده برای حل این مشکل، سیستم‌های دفاع سایبری توسعه داده شود.

سخن پایانی

در این پست با کاربردهای مختلف اینترنت اشیا در حوزه‌ها و صنایع مختلف آشنا شدید. اینترنت اشیا یکی از فناوری‌های جدیدی است که زمینه‌ی تحول در صنایع مختلف را فراهم آورده است و پتانسیل‌‌های موجود در اینترنت اشیا، دیر یا زود اکثر کسب‌وکارها را وادار خواهد کرد تا در سطوح مختلف از آن بهره‌مند شوند.

منبع:



IoT Ideas and Business Opportunities in 2021

Five ways the Internet of Things is transforming businesses today

IoT Trends in 2019