رابط‌های کاربردی بانک‌داری باز و آنچه می‌تواند برای بانک‌داری و صنایع مالی انجام دهد، اخیرا مورد توجه بسیار قرار گرفته و از زمان معرفی PSD2 اتحادیه اروپا و استانداردهای بانکداری باز (آزاد) و به کمک راه‌کارهای فناورانه، بانک‌داری باز بیش از پیش رشد و توسعه پیدا کرده است. برای کسانی که با مفهوم بانک‌داری باز آشنایی ندارند، باید گفت هدف بانک‌داری باز پررنگ کردن نقش بانک‌ها و شرکت‌های حوزه‌ی فناوری و بهبود تجربه‌ی مشتریان و مصرف‌کنندگان می‌باشد. دیر یا زود جریان‌های مالی در تمامی صنایع مالی، بانکی و پرداخت با رابط‌های کاربردی برنامه‌نویسی که تبادل اطلاعات را تسهیل می‌کنند انجام خواهد شد و امکان اشتراک‌گذاری داده‌های مالی فراهم می‌گردد. در این بین ممکن است بعضی موسسات و بانک‌ها از این تغییرات ناخشنود شده و با آن مخالفت کنند! در این یادداشت درباره‌ی تاثیر API در بانکداری باز نوشتیم.

پیشنهاد می‌کنیم اگر به دنبال APIهای بانکداری باز ایرانی هستید، سری به بازارچه‌ی API پادیوم بزنید:

رابط کاربردی برنامه‌نویسی بانک‌داری باز چیست؟

بر اساس دستورالعمل‌ها و استانداردهای تعریف شده‌ی بانک‌داری باز، با استفاده از رابط کاربردی برنامه‌نویسی (API)، توسعه‌دهندگان می‌توانند اپلیکیشن‌ها و وب‌سایت‌ها را حول خدمات موسسات مالی و بانک‌ها پیاده‌سازی کنند. 

رابط کاربردی برنامه‌نویسی (API) روش ارتباطی مطمئن بین اشخاص ثالث (توسعه‌دهندگان و کسب‌وکارهای آنلاین) و سیستم‌های مالی و بانکی می‌باشد. 

این روش به سرویس‌دهندگان این امکان را می‌دهد به اطلاعات مالی مشتریان خود مانند مانده حساب، اطلاعات حساب و معاملات انجام شده دسترسی داشته باشند. 

از طرف دیگر بانک‌ها نیز می‌توانند خدمات ارائه شده توسط سایر شرکت‌ها را با پلتفرم خود ترکیب کنند.

بانک‌داری باز به موسسات مالی و بانکی این امکان را می‌دهد که بستری امن و قانونی برای مبادلات اقتصادی مشتریانشان فراهم کنند، ضمن همکاری با سایر کسب‌وکارها به درآمد بیشتری برسند و محصولات و مدل‌های کسب‌وکاری نوآورانه به بازار عرضه کنند.

انواع رابط کاربردی برنامه‌نویسی

در حال حاضر سه نوع API (رابط کاربردی برنامه‌نویسی) وجود دارد که بانک‌ها می‌توانند از آن استفاده کنند:

• API خصوصی (داخلی): از این رابط کاربردی برنامه‌نویسی برای تبادل اطلاعات درون موسسه و سیستم استفاده می‌شود.
• API شرکا: رابط کاربردی برنامه‌نویسی که اطلاعات را در اختیار شرکای استراتژیک موسسه قرار می‌دهد.
• API باز: امکان دسترسی از طریق رابط کاربردی برنامه‌نویسی که برای اشخاص ثالثی که صرفا با بانک یا موسسه کار می‌کنند ایجاد می‌شود. 

چرا رابط کاربردی برنامه‌نویسی (API) بانکداری باز مهم هستند؟

Api (رابط کاربردی برنامه‌نویسی) مهم است؛ زیرا :

• اجازه می‌دهد برنامه‌های کامپیوتری با هم ارتباط برقرار کنند.
• به موسسات مالی این امکان را می‌دهند زیرساخت‌های خود را توسعه داده و آن‌ها را با فناوری‌های نو به‌روزرسانی کنند.
• محصولات و سیستم توزیع را گسترش داده و با فراهم آوردن پشتیبانی بهتر رضایت مشتریان را افزایش دهند.
• به موسسات کمک می‌کند در دنیای رقابت به رشد خود ادامه هند.

رابط کاربردی برنامه‌نویسی از چه زمانی به بانک‌داری باز ورود کرد؟

Api‌ (رابط کاربردی برنامه‌نویسی) چیز جدیدی نیست و بیش از ۲۰ سال است که مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما ورود آن در بانک‌داری و صنایع مالی به تازگی انجام شده است. همان‌طور که در ابتدا گفتیم، استفاده از API با معرفی PSD2 اتحادیه‌ی اروپا، پیاده‌سازی و گسترش پیدا کرد. علاوه بر این با دنبال کردن ردپای گوگل و پی‌پال به بانک‌هایی می‌رسیم که از ابتدا با بانک‌داری باز شروع به فعالیت کردند، مانند: BBVA, Citibank و Capital One.

براساس مقاله‌ای در نشریه‌ی American Banker در سال ۲۰۱۵، بانک‌ها می‌توانند با به اشتراک گذاشتن API  (رابط کاربردی برنامه‌نویسی) خود با شرکت‌های نرم‌افزاری و استارتاپ‌های فعال حوزه‌‌ی فناوری اطلاعات، ضمن انعطاف بیشتر با سرعت بیشتری از نوآوری‌ها بهره‌مند شوند.

چه کسانی از رابط کاربردی برنامه‌نویسی بهره می‌برند؟

Capgemini، در گزارش جهانی فین‌تک سال ۲۰۱۹ اعلام کرده است ۸۹ درصد بانک‌ها از API (رابط کاربردی برنامه‌نویسی) برای ارتباط با شرکت‌های حوزه‌ی فین‌تک به عنوان بخشی از استراتژی تجاری خود استفاده می‌کنند.

API (رابط کاربردی برنامه‌نویسی) پشتیبان و پیش‌برنده‌ی روند تحول دیجیتال بانک‌ها هستند؛ ارتباط با حوزه‌ی فین‌تک، کسب‌وکارهای نو، شرکای خارجی و فروشندگان و… به شیوه‌ای مطمئن و درآمدزا نتیجه‌ی این هم‌افزایی است.

هم‌چنین استفاده از مکانیزم «اتصال و اجرا کردن» و استفاده از تکنولوژی‌های پیاده‌سازی شده توسط سایر شرکت‌ها مقرون به صرفه‌تر به نظر می‌رسد. 

تمامی این‌ها باعث تولید محصولات و ارائه‌ی خدمات جدیدی می‌گردد که رویکرد مشتری را تغییر می‌دهد. اما پول، وقت و هزینه‌ای بابت توسعه‌ی آن نشده است و این یعنی بزرگ‌تر کردن زنجیره‌ی ارزش!

مشتریان نهایی، می‌توانند با مقایسه‌ی کالاهای مختلف و خرید بهتر، از بانک‌داری باز سود ببرند. 

نکته‌ی مهم اینکه افراد می‌توانند بر اطلاعات مالی خود کنترل کامل داشته باشند و هر زمان که خواستند دسترسی به اطلاعات خود توسط اشخاص ثالث را متوقف کنند.

وقتی صحبت از منافع شرکت‌های کوچک می‌شود، می‌توان به مواردی هم‌چون مدیریت گردش مالی و حقوق و دستمزد اشاره کرد. 

علاوه بر این، شرکت‌ها می‌توانند از خدمات جدیدی نیز بهره‌مند شوند که هزینه‌ها را کاهش می‌دهد؛ پیش‌بینی خودکار جریان نقدینگی و تسویه‌حساب‌های سریع‌تر، از جمله مواردی هستند که به مدیریت مالی بهتر شرکت‌های کوچک کمک می‌کند.

در مجموع، بانک‌داری باز و استفاده از API (رابط کاربردی برنامه‌نویسی) شیوه‌ی درخواست مشتریان برای محصول یا خدمات را تغییر می‌دهد و به افراد و مشاغل نیز این امکان را می‌دهد تا اطلاعات معاملات بانکی را بدون تکمیل فرم‌های کاغذی و کاملا آنلاین تکمیل و بارها به اشتراک بگذارند.

بانک‌داری باز، آینده‌ی بانک‌داری

بانک‌داری باز به‌زودی در جهان همه گیر خواهد شد. با این حال به دلیل اینکه نرخ پذیرش در کشورها و فرهنگ‌های متفاوت فرق دارد، ممکن است پیشرفت یک‌پارچه و هم‌زمان بانک‌داری باز در جهان محقق نشود.

یکی از عوامل اثرگذار، قوانین و مقررات صنایع مالی_بانکی کشورها و سرعت ایجاد و تصویب آن هاست.

مساله‌ی مهم دیگر این است که هم‌پای رشد API (رابط کاربردی برنامه‌نویسی)، نیاز به استانداردسازی و دستورالعمل‌های مشترک نیز وجود دارد و برای رشد و توسعه‌ی بانک‌داری باز ضروری است.

بانک یا بانک‌داری؟! کدام‌یک ماندنی است؟!

آنچه مسلم است پیشرفت‌های فناورانه و ارتباط بین فناوری و بانک‌داری ادامه خواهد یافت و منجر به ارائه‌ی راه‌حل‌هایی نوآورانه متناسب با نیاز آینده‌ی بشریت خواهد شد. 

سوالات متداول