پروژه ام بریج (mBridge) یک پلتفرم ارز دیجیتال است که از ارزهای دیجیتالی بانکهای مرکزی پشتیبانی میکند. این پلتفرم برای پشتیبانی از پرداختها و تراکنشهای بینالمللی فردبهفرد و آنی با ارزهای دیجیتال بانکهای مرکزی (CBDC) توسعه داده شده است. این پلتفرم بر پایه بلاکچین ام بریج و برای اطمینان از هماهنگی با نیازمندیها، قوانین قضایی و رگولاتوری دولتهایی که از آن استفاده میکنند، طراحی شده است. در حال حاضر ۶ بازیگر در طراحی و توسعه ام بریج دخیلاند:
- اداره پولی هنگ کنگ
- بانک تایلند
- بانک مرکزی امارات متحده عربی
- موسسه تحقیقات ارز دیجیتال بانک ملی چین
- هاب نوآوری BIS هنگ کنگ
- بانک مرکزی عربستان
ام بریج برای ایجاد یک بستر مناسب تبادل رمزارز بین کشورها طراحی شده و قرار است در کنار سایر برنامهها مانن بریکسپی، برای کاهش وابستگی کشورها به تبادل با دلار استفاده شود. یکی از ویژگیهای اصلی تم بریج عدم پشتیبانی از دلار (چه به صورت فیات چه به صورت دیجیتال) است. اما توسعه ام بریج از کجا شروع شد؟
توسعه ام بریج
فاز اول پروژه ام بریج با شرکت بانکهای مرکزی عوض پلتفرم و چند بانک تجاری منتخب و برای انجام چند تراکنش بین شرکتها اجرا شد. فاز اول این پروژه روی موارد کاربرد فرضی یک سیستم پرداخت بینالمللی در منطقه خلیج بزرگ (Greater Bay Area) تمرکز داشت.
در سال ۲۰۲۱ بانک تسویهحسابهای بینالمللی در همکاری با تایلند، هنگ کنگ، چین و امارات متحده عربی یک گزارش در خصوص فاز دوم پروژه ام بریج و با هدف پیادهسازی یک سیستم با مشارکت چند ارز دیجیتال بانک مرکزی منتشر کرد. طبق این گزارش ام بریج به توسعه روشهای کارآمدتر، مقرون به صرفهتر و سریعتر برای انجام تبادلات مالی بینلمللی کمک کرده و تبادلات رمزارزی بین کشورها را تسهیل میکند.
در آن زمان اداره پولی هنگ کنگ علاقه خود نسبت به توسعه نسخه اولیه پلتفرم تا سال ۲۰۲۴ را ابراز کرد. هاب نوآوری BIS در اکتبر ۲۰۲۴ و پس از شانزدهمین اجلاس کشورهای عضو بریکس اعلام کرد احتمال تعطیل شدن پروژه ام بریج وجود دارد. کشورهای عضو بریکس در این اجلاس در خصوص توسعه بریکس بریج بر اساس فناوری ام بریج صحبت کردند. بریکس بریج به کشورهای عوض اجازه می دهد تا حدودی از سیستم مالی آمریکا و محدودیتهای سوئیفت در امان بوده و به کشورهای عضو ام بریج کمک میکند فناوری توسعه داده شده را در مقیاسی بزرگتر و با مزایای بیشتر پیادهسازی کنند.
مزایای استفاده از ارز دیجیتال بانک مرکزی
پرداختهای امروز دو بخش کلی دارند: پیام و انتقال وجه؛ اما در ارزهای دیجیتال جدایی پیام از پول وجود ندارد. این یعنی پرداختها یا انجام میشوند و یا انجام نمیشوند و در صورتی که اطلاعات پرداخت در دو سو درست باشند، پول کاربر از دست نمیرود و در نتیجه موسسههای مالی نیازی به بازپرداخت ندارند. ۸۹ درصد پیامهای سوئیفت در بازه یک ساعته به مقصد میرسند، در حالی که تنها ۵۴ درصد مبالغ در حداکثر یک ساعت به حسابهای مقصد واریز میشوند. اما با استفاده از ارزهای دیجیتال بانکهای مرکزی انتقال وجه تنها طی چند دقیقه امکانپذیر است.
همچنین عدم نیاز به ارسال پیام یعنی بانکها دیگر نیازی به افتتاح حسابهای ارزی در حوزههای قضایی متفاوت ندارند. به طور معمول مبالغ زیادی در این حسابها باقی میمانند که شرکتها میتوانند از آنها برای اهداف تجاری خود استفاده کنند.
آینده پروژه ام بریج
با توجه به تحولات اخیر در اجلاس کشورهای بریکس و جدیتر شدن تلاشها برای استقلال از سیستم مالی آمریکا، باید انتظار داشت که ام بریج به نفع بریکس بریج کنار گذاشته شده و کشورهای عضو ام بریج تبادلات مالی خود را روی بریکس بریج انجام دهند. البته این فرایند پیچیدگیهای خاص خود را نیز دارند. کشورهای ام بریج نیازهای متفاوتی نسبت به کشورهای عوض بریکس دارند و کشورهای بریکس نیز به سبب وجود نقاط اشتراک در اهداف و استراتژیها با یکدیگر همکاری میکنند. با این حال با توجه به مزایای مختلف ام بریج و کارآمدی آن در پرداختهای بینالمللی، میتوان انتظار داشت که بریکس بریج هم به واقعیت بپیوندد.