آینده صنعت بانکداری همواره یکی از بحثهای اصلی در محافل مالی و اقتصادی بوده است و طی سالهای اخیر و با توجه به پیشرفت فناوریهای نوین نظیر هوش مصنوعی و APIها، و مفاهیم جدیدی مانند نئوبانکها این بحث بیش از پیش داغ شده است. نحوه پسانداز، انتقال وجه و دسترسی به منابع مالی در سالهای اخیر تحول گستردهای را تجربه کرده است. گوشیهای هوشمند و کیف پولها آخرین تحول بزرگ بانکی سمت مشتریان بودهاند. اما تحول بعدی چیست؟ بانکداری در آینده چگونه خواهد بود؟ این پست به صحبتهای برت کینگ، نویسنده کتاب پرفروش سال، بانکداری نسخه ۴.۰ پرداخته و نظر ایشان در خصوص بانکداری در سال ۲۰۵۰ را بازتاب میدهد.
فراگیری مالی
فراگیری مالی یکی از مفاهیم اساسی در سالهای اخیر بوده که به لطف گستردگی استفاده از گوشیهای هوشمند به وجود آمده است. برای اولین بار در دهه اخیر بیش از ۱.۴ میلیارد نفر در سراسر دنیا فعالانه وارد زیستبوم بانکی و مالی شدهاند که پیشرفت بسیار چشمگیری محسوب میشود. به لطف ورود هوش مصنوعی به حوزه بانکداری نیز اکنون ما میتوانیم حسابهای بانکی هوشمند را به مشتریان ارائه دهیم. بنابراین نمونههای اولیه کیف پولها مانند علیپی در چین، پیتیا در هند یا کاکائو در کره جنوبی به حسابهای بانکی هوشمندی تبدیل خواهند شد که به ما کمک میکنند مدیریت مالی روزانه را سادهتر و کارآمدتر انجام دهیم. این پیشرفت بدون شک مثبتترین اتفاقی است که طی قرن اخیر در صنعت بانکی اتفاق افتاده است.
تاثیر هوش مصنوعی
در حال حاضر ما در مرحلهای قرار داریم که از فناوری برای کاهش اصطکاک استفاده کرده و دسترسی به خدمات مالی را تسهیل میکنیم. این روند از زمان ظهور اینترنت آغاز شده و به مرور زمان با افزایش سرعت اینترنت، بهبود یافته است. با توسعه هوش مصنوعیهای مولد نظیر ChatGPT ما یک لایه مشاور به این روند اضافه کردهایم. به زودی شاهد خواهیم بود که بانکهای سراسر دنیا از هوش مصنوعی برای ارائه مشاوره به مشتریان خود بهره میبرند. بنابراین در آیندهای نه چندان دور وقتی به دنبال مشاوره مالی باشید مشاور مالی به شما خواهد گفت که راهنماییهای وی بر اساس پیشنهادات هوش مصنوعی است. در واقع ما وارد دورهای شدهایم که هر روز بیش از پیش بر هوش مصنوعی برای ارائه مشاوره و پیشنهاد تکیه میکنیم.
وقتی دستیارهای هوش مصنوعی که بر اساس دادههای شخصی ما تمرین داده شدهاند با هوش مصنوعی بانک وارد مذاکره میشود، مکالمه بین این دو به شدت هدفمند بوده و بسیار شخصیسازیشدهتر از هر خدمت مالیای است که توسط انسان ارائه میشود.
نقش مدیران عامل در این آینده
به عنوان یک مدیر عامل شما باید اعتماد به نفس بالایی داشته باشید که بگویید چنین آیندهای به سرعت نزدیک میشود و باید برای آن آماده باشیم. توان بانکها برای پذیرش فناوریهای نوین و رشد بستگی به مدیرعامل آنها دارد. هر فناوری جدیدی میتواند دریچهای جدید به ابعاد مختلف دنیای بانکداری باشد و نحوه استفاده از این فناوریها یا حتی زمان پذیرش آنها، به تصمیم مدیران عامل بستگی دارد.
عینکهای هوشمند در بانکداری
عینکهای هوشمند دستگاه الکترونیکی شخصی بعدیاند که بعد از گوشیهای هوشمند، دنیا را متحول خواهند کرد. حالا عینکهای هوشمندی داریم که قادر به انجام محاسبات پیچیدهاند و باید در مورد این که این کامپیوترهای هوشمند چطور در زندگی روزمره ما جای میگیرند، فکر کنیم. با گسترش گوشیهای هوشمند دیگر قرار نیست اپلیکیشنهایی مانند اپلیکیشنهای بانکی داشته باشیم، که آن را با لمس یک سطح (گوشی) باز کرده و کارهای خود را انجام دهیم.
با عینکهای هوشمند شما قطعههایی از کاربردپذیری، یا لحظهها یا تجربهها خواهید داشت که در آنها عنیکهای هوشمند به وضعیت پیش رو و نیازهای شما نگاه میکنند و سپس از طریق APIهای مالی و بانکی برای ارائه راهکار استفاده میکنند. برای مثال وقتی به دنبال اعتبار و منابع مالیاید و یا میخواهید تاثیر تصمیم خرید یک کالا بر وضعیت مالی خودتان و با توجه به معیارهای بازار را بسنجید (با نگاه کردن به آن کالا در ویترین مغازه یا فروشگاه اینترنتی)، عینکهای هوشمند میتوانند تاثیر عمیقی بر تجربه کاربری شما داشته باشند.
نسل کارتهای فیزیکی منقرض میشود
در چنین دنیایی اگر یک بانک هنوز به فکر صدور کارتهای پلاستیکی برای انجام امور مالی روزانه باشد، بازی را باخته است. بانکداری در دنیای عینکهای هوشمند بسیار متفاوتتر از بانکداری در سالهای گذشته خواهد بود به طوری که بسیاری از جنبههای آن برای خیلی از افراد مبهم است. در چنین دنیایی دیگر قسمتهای محصول، کارت اعتباری، تسهیلات یا پسانداز نخواهید داشت، چرا که این خدمات به تجربههای تعبیهشده در دنیای هوشمند تبدیل میشوند.
تکلیف افرادی که متخصصاند چه خواهد شد؟ در چنین دنیایی جایگاه این افراد کجاست؟
هر چقدر هم که پیشرفت کنیم، شما به دانش گذشته نیاز دارید. برای مثال در زمان انتقال از سیستمها و فرایندهای قدیمی به سیستمها و فرایندهای جدید، به افرادی نیاز دارید که فناوریها را به درستی استفاده کنند. اما تا سال ۲۰۵۰ بسیاری از بانکها مانند یک DAO (سازمانهای خودمختار غیرمتمرکز یا Decentralized Autonomous Organization) و شرکتهای مبتنی بر هوش مصنوعی عمل میکنند. در چنین شرایطی قطعا هنوز به افرادی برای اداره امور نیاز داریم، اما نیاز به شعبهها و امضاءها از بین خواهد رفت. بنابراین افرادی که قصد دارند در دنیای آینده در این صنعت کار کنند، باید مهارتهای دیگری را به دست آورند.