کیف پول الکترونیکی چیست؟ چند نوع کیف پول داریم؟
کیف پول دیجیتال یا الکترونیکی، روشی ساده، آسان و امن برای انجام پرداخت‌ها است که این روزها نقش مهمی در تبادلات مالی بازی می کند و استفاده از آن‌ها به طور مداوم در حال افزایش است. اما کیف پول دیجیتال چیست؟ چه کاربردی در زندگی روزانه ما دارد؟ انواع کیف پول الکترونیکی کدام است؟ اگر شما هم به دنبال یافتن پاسخ این دست از سوالات هستید؛ پیشنهاد می‌کنم تا پایان این مقاله ما را همراهی کنید.
کیف پول دیجیتال
اولین پرداخت الکترونیکی دنیا در سال ۱۹۱۸ میلادی انجام شد، زمانی که بانک‌های فدرال رزرو آمریکا از طریق تلگراف به انتقال پول می‌پرداختند. با ورود به قرن ۲۱ میلادی همه چیز دچار تغییر و تحول شد و فناوری‌های ارتباطی مانند گوشی‌های موبایل محبوبیت زیادی را در بین مردم پیدا کردند. با پیشرفت فناوری، به مرور پول‌های کاغذی جای خود را به کیف پول‌های الکترونیکی دادند تا آن‌ها جزیی از زندگی روزمره‌ی ما شدند.
کیف پول الکترونیکی یا (Digital wallet) یک نرم‌افزار یا برنامه‌ی رایانه‌ای است که روی کامپیوترهای شخصی، گوشی‌های هوشمند و سخت‌افزارهای مخصوص نصب میشود. در سال ۱۳۹۲ شمسی بانک مرکزی کلیات طرح راه‌اندازی کیف پول الکترونیک را ارائه کرد. این کار با هدف رفع دغدغه تهیه پول خُرد، افزایش امنیت، سهولت پرداخت‌های کوچک برای مردم و بانک مرکزی و همچنین افزایش رفاه اجتماعی انجام شد.
شما با شارژ کردن کیف پول می‌توانید بدون نیاز به پول نقد یا کارت بانکی، در هر لحظه عملیات خرید خود را تنها با اتصال به اینترنت انجام دهید. همچنین می‌توان تمام تراکنش‌های اینترنتی مانند خرید شارژ و بسته‌ی اینترنت، پرداخت قبوض، کارت‌به‌کارت و… را تنها در عرض چند ثانیه انجام داد.
تمام کیف پول‌های دیجیتالی دارای دو قسمت نرم‌افزاری و بخش اطلاعات هستند. از قسمت نرم‌افزاری برای افزایش امنیت و همچنین رمزگذاری داده‌ها و اطلاعات استفاده میشود و بخش اطلاعات شامل یک پایگاه‌داده برای حفظ و ذخیره‌ی اطلاعات شخصی کاربران مانند نام و نام‌خانوادگی، نام کاربری، اطلاعات کارت بانکی و … است. اطلاعات پرداخت در یک مکان امن ذخیره میشود و حتی اگر تلفن هوشمند شما گم شود باز هم نگرانی بابت از دست‌دادن آن اطلاعات وجود ندارد.
به صورت کلی کیف پول‌ها را می‌توان در دو بخش دسته‌بندی کرد.
دسته‌بندی کیف پول:
۱ـ کیف پول نرم‌افزاری:
این کیف پول‌ها، نرم‌افزارهایی هستند که تنها با یک کلیک، پرداخت را انجام می‌دهند و شما اطلاعات کارت‌های اعتباری خود را در واقع در فضای ابری آن‌ها ذخیره می‌کنید. در صورت تمایل و با تایید شما تمام اپلیکیشن‌ها و برنامه‌های مرورگر وب می‌توانند به اطلاعاتتان دسترسی داشته باشند.
۲ـ کیف پول سخت‌افزاری:
این نوع کیف پول‌ها، برخلاف نمونه‌های نرم‌افزاری هستند؛ یعنی اطلاعات روی فضای ابری قرار نمی‌گیرند! اول باید اپلیکیشن آن را روی موبایل خود نصب کنید و سپس با قرار دادن کارت‌های اعتباری در آن، پرداخت شما انجام میشود.
مزایای کیف پول‌های الکترونیکی
۱ـ امنیت بالا
یکی از مزایای استفاده از کیف پول، امنیت بالای آن نسبت به استفاده از پول نقد است. جلوگیری از تحریف و حفظ اطلاعات کاربران در مقابل سودجویان از جمله مهم‌ترین وظایف صاحبان کیف پول است.
۲ـ مدیریت هزینه‌ها
یک واقعیتی که وجود دارد این است که اگر شما دائما در طول روز از پول نقد استفاده کنید؛ حساب و کتاب و موجودی پول از دستتان در می‌رود اما به کمک کارت‌ها یا کیف پول‌های دیجیتال می‌توانید هزینه‌های خود را مدیریت کنید.
۳ـ سرعت
تنها در عرض چند دقیقه می‌توانید از کیف پول خود به کیف پول دیگر وجه انتقال دهید. با پایان پرداخت، تراکنش شما ذخیره میشود و برای خریدهای آنلاین بعدی نیازی به وارد کردن مجدد اطلاعات حساب بانکی ندارید!
۴ـ استفاده راحت و آسان
دیگر مزیت استفاده از کیف پول و کارت‌های بانکی این است که شما می‌توانید ۲۴ ساعته تراکنش انجام دهید، موجودی خود را چک کنید، هزینه رستوران یا کرایه تاکسی بپردازید و یا خرید شارژ، بسته و پرداخت قبض و بدهی طرح ترافیک و عوارض جاده‌ای خود را انجام دهید. برای تمامی این‌ها فقط کافیست یک‌بار اطلاعات بانکی خود را وارد نمایید.
کیف پول‌های الکترونیکی نسبت به کارت‌های بانکی مزایای بیشتری نیز دارند که در ادامه به توضیح چند مورد از آن‌ها می‌پردازیم.
چرا بهتر است از کیف پول دیجیتال استفاده کنیم؟
۱ـ تخصیص دادن پاداش
یکی از امکانات جالب کیف پول دیجیتال، تخصیص پاداش به کاربران است! شما می‌توانید با انجام تراکنش‌های مختلف و جمع‌کردن امتیاز از مزایا و پاداش‌های ارائه دهنده‌ی کیف پول خود استفاده کنید. به عنوان مثال، ۲ % از مبلغ خریدتان به شما برگشت داده می‌شوند یا به عنوان امتیاز آن را در نظر می‌گیرند.
۲ـ پایین بودن میزان کارمزد
کارت‌به‌کارت کردن در حالت عادی کارمزد زیادی را برای هر تراکنش به همراه دارد که برای کاربر زیاد دلچسب نیست اما اگر شما انتقال وجه خود را با کیف پول انجام دهید؛ میزان کارمزدی که از حسابتان برداشت میشود بسیار کم است و این خود یک مزیت به‌حساب می‌آید.
۳ـ پرداخت با تایید اس‌ام‌اس یا پرداخت پیامکی
دسته‌ای از کیف پول‌ها هستند که می‌توانند بدون اتصال به اینترنت فعالیت داشته باشند اما در عوض امکانات محدودی دارند. Mobile Money ،Orange Money و Tigo از این نوع کیف پول‌ها هستند.
۴ـ استفاده از فناوری‌های جدید (NFC و QR)
بگذارید با ذکر یک مثال این مورد را توضیح دهیم. قصد خرید از فروشگاهی را دارید و به یکباره متوجه می‌شوید که کیف پول نقدی و کارت‌های بانکی خود را جاگذاشته‌اید. حال اگر با کیف پول الکترونیک آشنا نباشید باید قید خرید کردن را بزنید! اما با کمک فناوری NFC شما می‌توانید پرداخت خود را حتی راحت‌تر از قبل انجام دهید. تنها با نزدیک کردن گوشی همراه در چند سانتی‌متری دستگاه پرداخت، تبادل انجام میشود! QR کد نیز از دیگر روش‌های پرداختی است که باید به وسیله‌ی گوشی تلفن همراه، کد روی آن اسکن شود. در حال حاضر QR کدها در فروشگاه، کافه، تاکسی و بسیاری از مراکز آنلاین و آفلاین وجود دارند. بنابراین اگر شما صاحب یک کسب‌وکار آنلاین هستید؛ استفاده از کیف پول دیجیتال، هم کار شما برای تایید پرداخت‌ها و هم کار مشتریان را ساده و راحت‌تر می‌کند.
انواع کیف پول دیجیتال:
۱ـ کیف پول‌های بسته
کیف پول‌های الکترونیک موجود در کشور ما بیشتر از این نوع هستند که برای راحتی خرید کالاهای خدماتی توسط یک نهاد صادر می‌شوند. مثلا کارت‌های هدیه که دارای مبالغ مشخصی از قبل هستند در این دسته قرار می‌گیرند. محدودیت اصلی این کیف پول‌ها عدم امکان انتقال و برداشت وجه است.
۲ـ کیف پول‌های نیمه بسته
از نظر کارایی و کاربرد همانند کیف پول‌های بسته عمل می‌کنند و باز هم انتقال و برداشت وجه وجود ندارد؛ اما اگر مشتری با صادرکننده، قرارداد مشخصی بسته باشد، کاربر می‌تواند در محل معامله، خدمات مالی را دریافت کند. این کیف پول‌ها با مجوز بانک مرکزی صادر می‌شوند و می‌توان حساب کاربری را با استفاده از کارت‌های بانکی شارژ و از آن در خریدها استفاده کرد. سرویس‌های خدماتی مانند پرداخت کرایه تاکسی‌ها، قبوض و خرید شارژ همگی در این دسته قرار می‌گیرند.
۳ـ کیف پول‌های باز
در اوایل شهریور ماه سال گذشته، مجوز نوع دیگری از کیف پول‌های الکترونیک به‌نام «کیف پول‌های باز» توسط بانک مرکزی صادر شد. تفاوت عمده‌ای که این دسته با دو نوع قبلی دارد این است که به کاربران اجازه می‌دهد در تمام تراکنش‌ها از آن استفاده و از دستگاه‌های خودپرداز پول برداشت کنند. کیف پول پاد نیز در همین دسته قرار دارد.
محبوب‌ترین کیف پول‌های دنیا کدام‌اند؟
۱ـ PayPal
کیف پول پی‌پال، یکی از مشهورترین کیف پول‌های دنیاست که در سال ۱۹۹۸ میلادی، با ایده ایجاد یک واحد پولی بین‌المللی خارج از کنترل دولت، توسط پیتر تیل و مکس لوچین با نام اولیه Confinity تاسیس شد. این کیف پول اوایل به دلیل جدید بودن و آشنا نبودن مردم، مورد حمله‌ی هکرها قرار گرفت و چندین ماه در برخی از ایالت‌های آمریکا ممنوع اعلام شد اما اکنون به دلیل اعتباری که در طی تمام این سال‌ها توانست کسب کند؛ با فاصله زیاد در رتبه‌های بالای جدول قرار گرفته است.
یکی از مزیت‌های پی‌پال، پشتیبانی از ارزهای مختلف است. از جمله این ارزها می توان به دلار کانادا، دلار آمریکا، یورو، پوند، روبل روسیه، ین ژاپن، دلار استرالیا، دلار نیوزلند، دلار هنگ کنگ، فرانک سوئیس، دلار سنگاپور،کرون سوئد، کرون دانمارک، کرون نروژ، لیر ترکیه، رینگت مالزی و….اشاره کرد.
۲ـ Google Pay
Google Pay، کیف پولی است که در سال ۲۰۱۵ میلادی تاسیس شد. این برنامه به افراد اجازه می‌دهد که با ضربه‌ی کوچک تلفن هوشمند خود به دستگاه دریافت اطلاعات (reader) موجود در جایگاه فروش، خرید خود را انجام دهند. این کیف‌پول از تکنولوژی NFC برای ارسال اطلاعات پرداخت به reader و انجام تراکنش استفاده می‌کند و می‌توان به کمک اثر انگشت یا رمز عبور، پرداخت‌ها را انجام داد. این سرویس همچنین شامل بن‌های تخفیف و پیشنهادهای معاملاتی است.
در حال حاضر، می‌توان تراکنش‌ها را با کارت‌های اعتباری ذخیره‌شده در Google Pay انجام داد. این برنامه با سیستم‌عامل iOS و Android سازگار است و هر جا که MasterCard و PayPass مورد پذیرش باشد، می‌توان از Google Wallet استفاده کرد.
۳ـ Facebook Pay
Facebook Pay یک روش امن و بدون درز اطلاعات برای پرداخت در فیس‌بوک، اینستاگرام، مسنجر و واتس‌اپ است که به کمک آن تاریخچه‌ی پرداخت، مدیریت اطلاعات پرداخت و دسترسی به پشتیبانی مشتری وجود دارد.
۴ـ Amazon Pay
این پلتفرم بیشتر مناسب کاربرانی است که حساب آمازون دارند. در واقع این کیف‌پول، یک سرویس پردازش پرداخت آنلاین است که در سال ۲۰۰۷ میلادی توسط آمازون ایجاد شد و دقیقا دوازده‌سال بعد یعنی در سال ۲۰۱۹ و در همکاری با Worldpay به مشتریان این اجازه را داد تا Amazon Pay را به عنوان بخشی از یکپارچگی یکسان فعال کنند.
۵ـ Apple Pay
Apple Pay، در سال ۲۰۱۴ معرفی شد و توانست دنیای کیف پول‌های دیجیتال و پرداخت‌های موبایلی را به کلی عوض کند.
این کیف پول همانطور که از اسمش پیداست تنها مخصوص سرویس‌های خود اپل نظیر آیفون، اپل‌واچ یا آی‌پد است.
پرداخت‌ها با Apple Pay با استفاده از Touch یا Face ID تایید میشود و این کار حداکثر امنیت را به شما می‌دهد.
۶ـ Samsung Pay
پس از اپل، سامسونگ نیز تلاش کرد تا کیف پول مخصوص کاربران خودش را با نام Samsung Pay تولید کند.
این سیستم پرداخت الکترونیک مجهز به فناوری‌های NFC و MST است و هم‌اکنون جامعه آماری بالایی را نیز توانسته بدست آورد.
۷ـ Venmo
یک سرویس پرداخت موبایلی است که متعلق به PayPal است. دارندگان حساب Venmo می‌توانند از طریق یک برنامه‌ی تلفن همراه وجوه خود را به دیگران منتقل کنند. اما نکته مهم این است که فرستنده و گیرنده هر دو باید در ایالات متحده زندگی کنند.
۸ـ Zelle
سرویس پرداخت فوری Zelle در ژوئن سال ۲۰۱۷ میلادی راه‌اندازی شد. این کیف پول در اصل متعلق به بانک آمریکا، جی پی مورگان چیس و ولز فارگو بود. پیش از این، سرویس Zelle با نام clear eXchange شناخته می‌شد که خدمات پرداخت را از طریق موسسات مالی عضو یک وب‌سایت ارائه می‌کرد.
در دسامبر ۲۰۱۷، همه حساب‌های clear Xchange برای خدمات پرداخت شخص به شخص به «Zelle» تغییر نام دادند و کاربران آن برای ادامه استفاده از این سرویس، ملزم به ایجاد مجدد پروفایل‌های خود در Zelle شدند.
۹- WeChat Pay
WeChat Pay یک سرویس کیفی دیجیتالی است که در WeChat نصب شده است و کاربران به کمک آن می‌توانند پرداخت‌های موبایلی خود را انجام دهند. در سال ۲۰۱۴، WeChat یک ابتکار جدید بکار گرفت؛ آن‌ها به مناسبت سال نو چینی، یک پاکت قرمز مجازی که برگرفته از سنت قدیمی چینی (مبادله بسته‌های پول بین دوستان و اعضای خانواده در تعطیلات) است را در گروه‌های خود پخش کردند طریقه‌ی تقسیم این پاکت پول یا به صورت رندم و تصادفی یا به شکل مساوی بین اعضای گروه بود. این اقدام WeChat باعث رشد و افزایش چشم‌گیر مخاطبانش شد.
۱۰- AliPay
Alipay، یک سکو پرداخت تلفن همراه آنلاین است که در فوریه ۲۰۰۴، توسط گروه Alibaba و بنیان‌گذار آن «جک ما» در Hangzhou، چین تأسیس شد و در سال ۲۰۱۵، دفتر مرکزی خود را به پودونگ شانگهای نقل مکان کرد.
تفاوت عمده‌ی بین علی‌پی و یک سیستم پرداخت فوری، این است که انتقال مالی بین طرف‌های دیگر سریع نیست و زمان پرداخت بسته به روش پرداخت انتخاب شده توسط مشتری متفاوت است و این در حالی است که برای سیستم‌های پرداخت فوری، وجوه تنها در عرض چند ثانیه منتقل میشود.
چند نمونه از کیف پول‌های ایرانی:
۱ـ کیف پول آپ (آسان پرداخت)
از شناخته‌شده‌ترین کیف پول‌های الکترونیکی در ایران، آپ یا همان آسان‌پرداخت است که توانسته پرداخت‌های اسنپ و اسنپ فود را به انحصار خودش دربیاورد و از این طریق از رقبایش پیشی بگیرد.
آپ امکانات متنوعی از جمله تراکنش‌های بین‌بانکی، ارائه‌ی پایانه‌های پرداخت فروشگاهی و همکاری با نهادها و سازمان‌های متعدد و… را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد.
۲ـ کیف پول دیجی‌پی
کیف پول دیجی‌پی، یکی از کیف پول‌های ایرانی است که با شارژ کردن آن می‌توانید انواع عملیات پرداخت الکترونیک را در سریع‌ترین زمان ممکن انجام دهید. یکی از مزیت‌های خاص دیجی‌پی رایگان بودن انتقال موجودی از کیف پول است که هیچ کارمزدی بابت انجام آن گرفته نمی‌شود.
۳ـ کیف پول سپ (۷۲۴)
شرکت توسعه‌دهنده‌ی کیف پول سپ زیر مجموعه‌ی پرداخت الکترونیک سامان است که در مباحث فین تک توانسته به خوبی عمل کند و در سال ۱۳۹۹ به عنوان برترین PSP کشور معرفی شود. علاوه بر خدمات رایج، با سپ می‌توان کد QR را بدون نیاز به داشتن کارت‌های اعتباری و تنها با گوشی تلفن همراه اسکن کرد. از این کیف پول برای شارژ حساب تپسی نیز استفاده میشود.
۴ـ کیف پول سکه (به پرداخت)
اپلیکیشن سکه را نیز می‌توان به عنوان دومین اپ موفق پرداخت نام برد. این نرم‌افزار توسط بانک ملت ایجاد شده و سعی کرده سرویس‌های متنوعی را ارائه دهد. به کمک اپلیکیشن سکه، شما علاوه بر کارهای روتین، امکان خرید بلیت مترو، پرداخت اقساط بانک ملت یا حق بیمه تامین اجتماعی، درخواست خدمات ویژه فرودگاهی، استفاده از سامانه ثنا و احراز هویت آنلاین را نیز دارید.
۵ـ جیرینگ، کیف پول همراه اولی‌ها
جیرینگ، کیف پول شرکت همراه اول است که جامعه‌‌ی آماری چند میلیونی خود را به لطف دارندگان سیم‌کارت‌های همراه اول دارد. این شرکت با عقد قراردادهایی با فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش توانسته امکان خرید بدون نیاز به کارت اعتباری و تنها از طریق کد QR را برای مخاطبان‌اش فراهم کند.
۶ـ کیف پول پاد
اگر شما هم عضوی از خانواده‌ی سرزمین هوشمند پاد یا به اصطلاح «پادی» باشید؛ می‌توانید از تمام امکانات یک حساب بانکی و حتی فراتر از آن در قالب یک حساب دیجیتال بهره‌مند شوید.
کیف پول پاد، زیرمجموعه‌ی بانک پاسارگاد است و داشتن یک حساب دیجیتال در آن به منظور یک حساب مجازی امانی رسمی و تابع قوانین بانک مرکزی است که تمام افراد حقیقی و حقوقی می‌توانند از آن استفاده کنند؛ البته به شرطی‌که قبلا در سامانه‌ی احراز هویت یکپارچه (SSO) پاد ثبت‌نام کرده باشند. با استفاده از این کیف پول شما می‌توانید صاحب یک حساب دیجیتال اختصاصی شوید و بدون پرداخت کارمزد، کیف پول خود را شارژ کنید و از سایر امکانات پاد از جمله پشتیبانی۲۴ ساعته، سهولت در پرداخت، امنیت بالا و محرمانه بودن اطلاعات کاربران و … بهره ببرید. این کیف پول هم‌اکنون بیش از دو میلیون کاربر فعال دارد.
پیشنهاد می‌کنیم با سایر وب سرویس های بانک پاسارگاد هم آشنا شوید.
مطالعه این مقاله پیشنهاد میشود
سخن پایانی
با توجه به سیر صعودی استفاده از کیف پول‌های الکترونیک و افزایش امکانات آن‌ها، جامعه کم‌کم به سمتی می‌رود که دیگر استفاده از پول نقد بی‌معنی تلقی میشود. در سال‌های اخیر با توجه به شرایط پاندمی کرونا روند انتقال از پول سرعت بیشتری پیدا کرده است.
منابع:
در شبکههای اجتماعی به اشتراک بگذارید
