“هیچ کس نمیخواهد در بانکداری باشد، همه میخواهند در فینتک باشند”.
این جملهی لیونل باربر، سردبیر نشریه فایننشال تایمز است. به اعتقاد وی فینتک آغازگر یک انقلاب در صنعت مالی و بانکی در دنیا بود. اصطلاحی که برای اولین بار در قرن بیستم مطرح شد.
فینتک مخفف عبارت Financial Technology و به معنای فناوری مالی است. صنعتی که امکان همکاری میان بخش بانکداری و استارتآپهای حوزه خدمات مالی را فراهم میکند. از زمانیکه کارتهای اعتباری در دهه ۱۹۵۰ مورد استفاده قرار گرفتند، این جنبش شروع شد و با بانکداری اینترنتی در دهه ۱۹۹۰ ادامه پیدا کرد. کم کم زمینه فعالیت استارتآپها با ورود آنها به خدمات بانکی گستردهتر شد. سرمایهگذاری جهانی در زمینه فینتک، در سالهای اخیر رشد زیادی داشته است و فینتک امروزه به یک صنعت چند میلیارد دلاری تبدیل شده است. در این یادداشت قرار است به بررسی ابعاد مختلف فین تک به زبان ساده بپردازیم.
در قسمت فینتک وبلاگ پادیوم میتوانید مقالههای مختلفی که در این زمینه تهیه کردهایم، مشاهده کنید.
سخت ولی شدنی! صنعت بانکی هم دستخوش تغییر قرار گرفت.
تنوع در هر سیستمی جذاب است. مخصوصا وقتی که پایش به سیستمهای خشک و قانونمندی همچون حوزههای مالی و بانکداری برسد. نظامهایی که روزانه بخش عمدهای از جامعه را درگیر خدمات خودش کرده است.
قدرت گرفتن فینتک، سیستمهای سنتی را وادار کرد تا به فکر ارائهی راهحلهای مبتکرانه و جدیدتری به مشتریان و استارتآپها باشند. این راهحلها به منظور سهولت بخشیدن به کارها و تسهیل تعامل میان افرادی است که در بخش خدمات مالی فعالیت میکنند. از حق نگذریم علیرغم مشکلات بزرگ و آسیبهای جدی که پاندمی ویروس کرونا به کل جامعه وارد کرد، توانست همانند یک کاتالیزور در روند استفاده کاربران از تکنولوژیهای مختلف و تغییر و تحول در نظام مالی عمل کند؛ سیستمی که عموما علاقه به سکون داشت و سخت دستخوش تغییر و تحول قرار میگرفت. طبق آماری که در سال ۲۰۱۶ میلادی منتشر شد، هر فرد از یک تا سه برنامه مدیریت امور مالی استفاده میکند، موضوعی که سبب شده بانکها و موسسات مالی سنتی از فینتک به عنوان یک خطر بسیار جدی برای خود یاد کنند.
فینتک به لحاظ پیچیدگی و نوآوری، شامل اینترنت اشیا و هوش مصنوعی است که جهت حذف سیستمهای مالی منسوخ و محدودکننده ایجاد شد.
چه شد که فین تکها مهم شدند؟
هرچقدر که فناوری و تکنولوژی فراگیرتر و در دسترستر شود؛ میتواند تاثیر بیشتر بر روی رفتار کاربران بگذارد. این روزها گوشی همراه هوشمند، تبدیل به جز جدانشدنی از زندگی ما شده است. به همین جهت ترجیح همگی بر آن است که تمامی نیازها با استفاده از آن برطرف شود. به این ترتیب احتمال رشد و همهگیرشدن خدماتی که بر روی گوشیهای هوشمند ارائه میشوند نیز افزایش مییابد. از سوی دیگر مخاطب اصلی فینتکها معمولا کسبوکارهای کوچکی هستند که قصد پایین آوردن هزینهها و تسریع فرآیندهای مالی خود را دارند. بدین ترتیب تنوع و سهولت استفاده از خدمات حوزه فینتک موجب شده است تا روزبهروز به اهمیت و ارزش آن افزوده شود. ساختار فینتک میتواند هر نوع فناوری در زمینه خدمات مالی مرتبط با کسبوکارها یا مصرفکنندگان را شامل شود. حوزه فینتکها شامل الگوریتمها و نرمافزارهای تخصصی بر روی رایانهها و گوشیهای هوشمند است و بر مباحث مربوط به مدیریت فرآیندهای مالی، توسط صاحبان مشاغل و مردم عادی تمرکز دارد.
فینتکها در بخشهای مختلفی همچون بانکداری باز، بیمه، بلاکچین و توسعه ارزهای دیجیتال، خردهفروشی، آموزش، مدیریت سرمایهگذاری کاربرد دارند. یکی از شاخصترین مثالها در حوزهی فینتک دستگاههای عابر بانک هستند که روزانه افراد زیادی از آنها استفاده میکنند.
بانکداری الکترونیک چه تفاوتی با فین تک دارد؟
یکی از موضوعاتی که در بررسی فین تک به زبان ساده لازم است در نظر بگیریم، این است که آیا فین تک با بانکداری الکترونیک تفاوتی دارد. فینتکها در واقع به استفاده از فناوریهای جدید در خدمات مالی اشاره دارند و هدف فعالین این حوزه نیز ایجاد تجربهی متفاوت و دسترسی آسان و ایمن برای کاربران است. اما در بانکداری اینطور نیست! در آنجا تمرکز بیشتر بر روی خدمات دریافت سپرده و پرداخت وام است. با این حال این تنها تفاوت بانکداری و فینتک نیست! در ادامه به بررسی چند نمونه از این دست تفاوتها میپردازیم.
- ساختار سازمانی و سیستماتیک فینتکها با بانک متفاوت است. ساختار و پایهی بانکها خشک و سخت است و نسبت به ساختار فینتکها حد و مرز محدودتری دارد که همین موضوع کارکنان را برای خلق ایدههای جدید و نوآوری تشویق میکند.
- بانکها وابستگی زیادی به فناوری ندارند درحالیکه فعالیت و رشد فینتکها به شدت با فناوری گره خورده است.
- فینتکها پتانسیل بالاتری برای ارائه خدمات متنوع دارند اما چنین چیزی در بانکداری وجود ندارد و آنها محدود به دریافت سپرده و پرداخت وام هستند.
- مخاطب اصلی و هدف بانکها، مشتریان با اعتبار بالا هستند و این درحالی است که فینتکها طیف وسیعتری از مشتریان را دربرمیگیرند و به دنبال جذب افراد معمولی هستند.
نقش فین تکها در خدمات مالی و بانکی
خدمات بانکی بر پایه فناوری و تکنولوژی میتوانند با بهرهوری و سهولت بیشتری انجام شوند. اما نکتهای که در اینجا وجود دارد این است که در حقیقت خدمات فینتک چیزی فراتر از بانکداری الکترونیک هستند. صنعت خدمات مالی پتانسیل بالایی در بهرهگیری از هوشمصنوعی دارد. در واقع شرکتهای فینتک با بهرهگیری از این پتانسیلها و جمعآوری اطلاعات و تحلیل آنها، میتوانند زمینهی افزایش بهرهوری خدمات مالی، بهبود تجربه کاربری و ارائه خدمات نوآورانه را فراهم کنند.
یکی از مهمترین کارکردهای فینتک، مدیریت سرمایهگذاری است. الگوریتمهای تحلیلگر در حوزههای سرمایهگذاری و بورس، مشاور کاربران برای سرمایهگذاری هستند که طبق اطلاعات و دادههای موجود، بهینهترین و بهترین پیشنهادات مالی را به آنها ارائه میدهند. این مشاوران در تمام طول شبانهروز، در حال دریافت داده و تجزیه و تحلیل آنها هستند و استفاده از آنها سبب کاهش ریسک و افزایش بهرهوری خواهد شد.
فین تک، چیزی فراتر از بانکداری
فین تک اصطلاحی است برای توصیف فناوریهای جدید که برای ارائه خدمات مالی استفاده میشود. در واقع این مفهوم بر روی ایجاد تجربه متفاوت برای مشتری از طریق بهبود عملکرد، شخصیسازی و دسترسی سریع و آسان تمرکز دارد. نتیجهی استفاده از پیشرفتهای فناوری، روندها و تنوع در زمینههای فعالیت، افزایش مخاطبان است. این در حالی است که بانکها به عنوان موسسات مالی مجوز پذیرش سپرده از مشتریان و اعطای وام به آنها را دارند و در نتیجه مخاطبین محدودتری نسبت به فعالین حوزه فینتک خواهند داشت.
فینتک مخفف عبارت Financial Technology و به معنای فناوری مالی است. صنعتی که امکان همکاری میان بخش بانکداری و استارتآپهای حوزه خدمات مالی را فراهم میکند.
فینتکها در واقع به استفاده از فناوریهای جدید در خدمات مالی اشاره دارند و هدف فعالین این حوزه نیز ایجاد تجربهی متفاوت و دسترسی آسان و ایمن برای کاربران است. اما در بانکداری اینطور نیست! در آنجا تمرکز بیشتر بر روی خدمات دریافت سپرده و پرداخت وام است.