هوش مصنوعی تنها فناوری‌ای نیست که تحول دیجیتال را هدایت می‌کند. برای بانک‌ها، خرده‌فروش‌ها و کسب‌و‌کارهای بزرگ بانکداری باز و رابط‌های کاربردی برنامه‌نویسی (یا APIها) ترکیبی قدرتمند‌اند که می‌توانند نحوه تبادل داده را دگرگون کنند.

در واقع، پیش‌بینی می‌شود که ما در آینده‌ای نه چندان دور خود را غرق در دنیایی می‌بینیم که در آن مشتریان داده‌های مربوط به سپرده‌ها، کارت‌های اعتباری و تسهیلات را با سازمان‌های مختلف به اشتراک می‌گذارند و هر شخص یک پروفایل کامل مالی دارد که در آن می‌تواند تمام خدمات و محصولات مالی مورد استفاده خود را ببیند.

اما متخصصان IT در مورد بانکداری باز و APIها چه چیزهایی را باید بدانند؟ و چه انتظاری از آینده باید داشته باشند؟

APIهای بانکداری باز

IBM در تعریف APIها آن‌ها را دسته‌ای از قوانین و پروتکل‌ها می‌داند که به اپلیکیشن‌های نرم‌افزاری اجازه می‌دهند با یکدیگر داده تبادل کنند. به این ترتیب داده‌هایی که سابق بر این در یک جا قرار داشتند، بین اپلیکیشن‌های مختلف به اشتراک گذاشته شوند. 

از منظر کاربری در صنعت مالی سه نوع API داریم:

APIهای داده: این APIها دسترسی فقط خواندنی به داده‌های مالی نظیر اطلاعات حساب، موجودی حساب و تاریخچه تراکنش‌ها را ارائه می‌دهند.

APIهای تراکنش: این APIها عملیایت‌هایی نظیر انتقال وجه، سپرده‌گذاری و پرداخت را ممکن می‌سازند.

APIهای محصول: به کمک این APIها کسب‌و‌کارهای ثالث می‌توانند محصولات مالی و قوانین استفاده از آن‌ها را لیست کنند. این ‌ APIها به طور معمول توسط سایت‌های مقایسه‌ای و بازارچه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

APIها ستون فقرات بانکداری بازاند. در واقع APIها را می‌توان پل‌هایی در نظر گرفت که با ارائه متدهای استاندارد، به کسب‌و‌مارها اجازه می‌دهند تا با رضایت مشتری، به داده‌های مالی آن‌ها دسترسی پیدا کنند.

بانکداری باز و APIها چطور کار می‌کنند؟

فرایند بانکداری باز به طور کلی شامل چهار بازیگر است:

• مشتری نهایی
• موسسه مالی
• جمع‌کننده داده
• اپلیکیشن ثالث

با این که جزییات هر گام بسته به شرایط ممکن است متفاوت باشد، به طور کلی سه گام اصلی در این فرایند وجود دارد:

بانک اندپوینت‌های اختصاصی می‌سازد: کسب‌و‌کارهای ثالث این اندپوینت‌ها را فراخوانی می‌کنند تا بتوانند داده‌های مالی مشتریان را دریافت کنند.

جمع‌کننده داده به عنوان یک پل API عمل می‌کند: جمع‌کننده داده نقش واسط را دارد که داده مشتریان را از بانک دریافت کرده و به سرویس ثالث ارسال می‌کند.

بانک به کسب‌و‌کار ثالث دسترسی رمزنگاری‌شده می‌دهد: وقتی مشتری وارد حساب کاربری خود در موسسه مالی می‌شود تا اجازه دسترسی به داده را بدهد، بانک توکن API رمزنگاری‌شده می‌سازد.و این توکن‌ها بین بانک و جمع‌کننده داده ردوبدل می‌شود. این دو طرف یک ارتباط مداوم ایجاد می‌کنند تا جمع‌کننده داده مجبور به ذخیره‌سازی اعتبارنامه حساب بانکی نباشد.

چطور APIها سرویس‌های مالی را دگرگون می‌کنند؟

بزرگترین مزیت APIها این است که پیچیدگی‌های IT را کاهش داده و تراکنش‌های مالی را ساده‌سازی می‌کنند. اخیرا هدف APIها از کاهش هزینه‌ها به درآمدزایی تغییر کرده است. به همین دلیل است که بانک‌های بزرگ حدود ۱۴ درصد بودجه IT خودشان را به APIها تخصیص می‌دهند و متخصصان IT باور دارند APIها برای راه‌اندازی و ساده‌سازی فرایندهای کسب‌و‌کاری و عملیات‌های فنی در اولویت قرار دارند. 

۳۱ درصد بانک‌ها انتظار دارند عملیات‌های مبتنی بر API درآمد آن‌ها را به میزان ۱۰ درصد افزایش دهد و بخش اعظم آن روی APIهای پرداخت متمرکز است.

از سوی دیگر بانکداری باز و APIها به موسسه‌های مالی کمک می کنند تا تعامل با مشتریان را گسترش داده و ضمن ایجاد دسترسی امن به داده های مشتریان، کارایی عملیاتی را نیز بهبود دهند. به این ترتیب ارزیابی‌های اعتبارسنجی دقیق‌تر شده و کلاهبرداری‌ها کاهش پیدا می‌کنند. 

انتظار می‌رود این فناوری‌ها در آینده باعث ایجاد محصولات مالی نوآورانه‌تری شوند که خدمات مالی را متحول می‌کنند. آینده‌ای که در آن مشتریان نقش کلیدی و محوری دارند.