یکی از موانع اصلی بر سر راه راهاندازی و توسعه کسبوکارها، نبود سرمایه کافی و عدم وجود وثایق کافی برای جذب منابع مالی از نهادهای فعال در بازار بورس و سرمایه است. وزارت اقتصاد برای رسیدگی به این چالش، تصمیم به ایجاد سامانه فکتورنیگ گرفته تا کسبوکارها و بنگاههای اقتصادی بتوانند بدون دغدغه تامین مالی خود را انجام دهند؟ اما فکتورینگ چیست، سامانه فکتورینگ چه کاری انجام میدهد؟
تعریف فکتورینگ
فکتورینگ (Factoring) یکی از روشهای تامین مالی است که در آن بنگاه اقتصادی حسابهای دریافتنی (طلب کسبوکار از مشتری بابت ارائه خدمات یا کالا) خود را به یک نهاد مالی تاییدشده واگذار کرده و در مقابل نهاد مالی خدماتی از جمله پرداخت مطالبات، مدیریت حسابها، وصول حسابها و پذیرش ریسک پرداخت حسابهای دریافتنی را به بنگاه اقتصادی ارائه میدهد.
این روش تامین مالی از قرن ۱۴م میلادی رواج پیدا کرده و شکل امروزی آن توسط سیستم مالی ایالات متحده آمریکا ایجاد شده است.
طی سالهای اخیر فکتورینگ به عنوان یکی از روشهای اصلی تامین مالی و تسهیل پرداخت به کسبوکارها محبوب شده است. در این روش با تامین سرمایه در گردش کسبوکارها، چرخ اقتصاد به حرکت خود ادامه داده و با حذف تاخیر ناشی از دیرکرد پرداخت مطالبات، خریداران و فروشندگان وارد یک بازی بردبرد میشوند.
در فرایند فکتورینگ کسب وکارها میتوانند با وثیقهگذاری اصل قرارداد تامین کالا و خدمت نزد نهاد مالی، منابع مالی لازم برای اجرای قرارداد را دریافت کنند. به این ترتیب تامین مالی کسبوکار دیگر محدود به وثیقههای ملکی و داراییهای منقول نیست و در عملکرد، انعطاف لازم را به دست میآورد.
کار سامانه فکتورینگ چیست؟
مجید کریمی، مدیرکل بازارهای مالی وزارت امور اقتصاد و دارایی خبر از برداشتن گامهای نهایی ایجاد سامانه فکتورینگ داده است. در این خبر آقای کریمی عنوان کرده است که پس از تامین زیرساختهای فنی لازم، تهیه قراردادهای همسان برای اجرای فکتورینگ گام نهایی بود که آن نیز برداشته شده است. قراردادهای طراحیشده اکنون در اختیار بانکها قرار گرفته و مردم و کارفرمایان میتوانند فکتورینگ دوجانبه و سهجانبه را اجرا کنند.
وظیفه اصلی این سامانه نظارت بر قراردادها و جلوگیری از تقلب است اما در کنترل روند اجرای قرارداد، مبلغ پرداختی طرفین و سایر موارد مربوط به قرارداد دخالتی ندارد. در واقع سامانه فکتورینگ یکی از ابزارهای رگولاتوری فرایند فکتورینگ است که به نهادهای تصمیمگیر اجازه میدهد اطلاعات قراردادها را دریافت کرده و از بروز تقلب در اجرای قراردادها جلوگیری کنند.
تاثیر فکتورینگ در اقتصاد
گردش مالی فکتورینگ در در دنیا حدود ۳ هزار میلیارد یورو است . تنها در چین و در سال ۲۰۲۰ حدود ۴۰۰ میلیارد یورو از طریق فکتورینگ تامین مالی صورت گرفته است. این ارقام و مبالغ نشان میدهد فکتورینگ در اقتصادهای پیشرفته یکی از پایههای اصلی تامین مالی بنگاههای اقتصادی و بانکها به عنوان نهادهای مالی اصلی در فرایند فکتورینگ، یکی از عوامل اصلی در این فرایند به شمار میروند.
امید میرود با پیادهسازی و راهاندازی سامانه فکتورینگ در کشور ما نیز این فرایند به عنوان یکی از راه های اصلی تامین مالی کسبوکارها و بنگاههای اقتصادی مورد قبول قرار بگیرد.