مفهوم دولت الکترونیک سالهای زیادی است که در سطح جهانی مطرح شده و هدف آن تسهیل دسترسی شهروندان، کسبوکارها و سازمانها به خدمات دولتی متناسب با نیازهای آنها است. دولت به عنوان نهاد اجرایی و ناظر بر کشور، خدمات مختلف و متعددی را ارائه میکند تا شهروندان و کسبوکارها بتوانند از آنها استفاده کنند. در واقع دولت با بهرهگیری از فناوری و بستر دیجیتال، فضایی را فراهم میآورد تا اعضای جامعه با استفاده از خدمات و ابزارهای گوناگون عملیاتهای روزمره خود را انجام داده و زمینه شکوفایی اقتصادی کشور را مهیا کنند. یکی از ابزارهای دولت در این راستا GSB (خلاصه عبارت Government Service Bus) است. اما GSB چیست؟ و چه خدماتی ارائه میکند؟
تفاوت GSB و PGSB
به طور کلی مشتریان خدمات دولت الکترونیک به سه دسته تقسیم میشوند:
- شهروندان
- کسبوکارها
- سازمانها و موسسهها
با توجه به اهمیت دادههای در دسترس دولت و نیازمندیهای شهروندان و کسبوکارها، نیاز است بستری امن برای تبادل دادهها فراهم شود. این بستر امن در قالب GSB پیادهسازی شده که یک درگاه جدا از اینترنت بوده و به صورت داخلی دادهها را منتقل میکند. به طور عمومی سازمانها و موسسههای دولتی برای ارتباط با یکدیگر و تبادل دادهها به GSB متکیاند.
اما PGSB برای ارائه خدمات دولت الکترونیک به کسبوکارها و تبادل دادهها از طریق اینترنت راهاندازی و پیادهسازی شده است. به کمک این درگاه سازمانهای دولتی مانند اداره مالیات میتوانند خدمات و دادههای مورد نیاز کسبوکارها را در اختیار آنها قرار دهند.
خدمات درگاه GSB
درگاه GSB محل تبادل اطلاعات بین سازمانها و موسسههای دولتی بر بستری امن است که به این سازمانها اجازه میدهد بدون نگرانی از نشت اطلاعات با یکدیگر به تبادل داده بپردازند. بسیاری از اجزای دولت با یکدیگر در ارتباطاند و خدمات آنها مکمل یکدیگر است. از این رو وجود بستری امن برای تبادل اطلاعات بین آنها به بهبود کیفیت طرح خدمات کمک کرده و مدیریت فرایندها را تسهیل میکند. به طور کلی دولت مزایای GSB را به صورت زیر خلاصه میکند:
- صرفهجویی در هزینههای مدیریت اطلاعات و زیرساختها
- کاهش زمان فرایندهای اداری و صرفهجویی در زمان شهروندان
- بهبود کیفیت خدمات ارائهشده توسط سازمانهای دولتی
- حفظ امنیت دادهها و حریم خصوصی شهروندان
- یکپارچهسازی خدمات دولتی
خدمات درگاه PGSB
درگاه PGSB برای تبادل اطلاعات بین دولت و کسب وکارهای بخش خصوصی طراحی و پیادهسازی شده است. به کمک این درگاه کسبوکارها میتوانند به خدمات دولتی دولتی مورد نیاز خود بر بستر اینترنت دسترسی پیدا کنند و با سازمانهای دولتی به تبادل داده بپردازند. در واقع PGSB با تسهیل ارتباط بین کسبوکارها و دولت یکی از ستونهای اصلی در توسعه اقتصاد دیجیتال و بهبود اقتصاد کشوری به شمار میرود. هر روز هزاران کسبوکار برای ارائه خدمات بهتر به مشتریان خود از این بستر برای تبادل دادهها استفاده میکنند و حتی برخی از کسبوکارها حول خدمات PGSB شکل گرفتهاند.
GSB و PGSB بازوهای دولت الکترونیک
دولت الکترونیک با استفاده از GSB و PGSB فرصت برابری را برای کسبوکارها و شهروندان فراهم میآورد تا از دادههای در دسترس دولت برای انجام فرایندها و بهبود سطح کیفیت خدمات خود بهره ببرند. دولت به عنوان نهاد اجرایی کشور بالاترین میزان داده از شهروندان و کسبوکارها را در اختیار دارد و سازمانهای مختلف با استفاده از GSB و یکپارچهسازی این دادهها، میتوانند ضمن بهبود خدمات خود به کسبو کارها نیز خدمات متنوعی ارائه کنند. این تبادل دادهها به وسیله APIها ممکن شده و اجزای مختلف دولت و کسبوکارها با استفاده از شبکهای عظیم از APIها با یکدیگر به تبادل داده میپردازند. پیشرفت کشور در حوزه فناوری و توسعه اقتصاد دیجیتال بدون تکیه بر GSB و PGSB و داده های در دسترس دولت غیرممکن است. امری که اهمیت بهروز بودن و توسعه دائمی این درگاهها را ضروری میکند.